İSTANBUL- Dün yapılan ve kesin sonuçları daha açıklanmayan 31 Mart Yerel Seçimi'nde seçmen, oyunu ana muhalefet partisinden yana kullandı. Cumhur İttifakı'nın sürdürmeye çalıştığı Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne ders verici nitelikte olan resmi olmayan sonuçlara göre, Özgür Özel liderliğindeki Cumhuriyet Halk Partisi, uzun aradan sonra Türkiye'nin 1. partisi oldu.
Kaleleri ‘CHP fethetti’: Cumhur İttifakı, yerel seçimlerde ‘hezimete uğradı’, AKP, tarihinde ilk kez ikinci parti oldu
30 büyükşehirde MHP ile işbirliği yaparak seçimlere katılan AKP, kaleleri kabul edilen Bursa, Adıyaman, Balıkesir, Denizli’yi CHP’ye, Şanlıurfa’yı ise YRP’ye kaptırdı.
Türkiye dün sandık başına gitti. Oy verme işlemleri bazı illerde saat 16.00’da, diğer illerde ise saat 17.00’de son buldu ve sandıklar açılmaya başlandı. Bu yerel seçimlerde katılım oranında Türkiye geneli katılım oranında önceki seçimlere göre düşüş yaşandı. Kesin olmayan seçimlere göre, dün gerçekleşen yerel seçimde katılım oranı yüzde 80’de kaldı. Mayıs 2023’te gerçekleşen genel seçimlerde katılım oranı yüzde 84.1 iken Mart 2019’daki yerel seçimlerde ise katılım oranı yüzde 84.6 idi.
Gelen ilk sonuçların ardından AKP’de “büyük şok” yaşadı. Ankara’da Cumhur İttifakı’nın adayı Turgut Altınok, CHP’nin adayı Mansur Yavaş’a karşı büyük farkla belediye başkanlığını kaybetti. 2019’da yerel seçimlerinde Cumhur İttifakı’nın adayı Mehmet Özhaseki yüzde 47.11, o dönem Millet İttifakı’nın ortak adayı olan Mansur Yavaş ise yüzde 50.93 oy ile belediye başkanı seçilmişti. Ancak dünkü seçimlerde Yavaş, yüzde 58.79 oy alarak, rakibi Altınok’a yüzde 25.1 oy fark attı. AKP, Ankara’da deyim yerindeyse “hezimete uğradı.”
'KAFA KAFAYA' DEĞİL FARKLA KAZANDI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 14 Mayıs ve 28 Mayıs seçimlerinden hemen sonra yerel seçim çalışmalarına başlamış ve başta İstanbul ve Ankara olmak üzere “CHP’nin yönettiği 11 büyükşehiri Cumhur İttifakı’na katacaklarını” ileri sürmüştü. Ancak sonuçlar Erdoğan’ın beklediğinin tersi sonuçlandı.
İstanbul’da Cumhur İttifakı, eski Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’u aday göstermiş ve seçim kampanyasını da “İstanbul’un deprem riskine karşı kentsel dönüşüm projeleri” üzerine oturtmuştu. Ancak İstanbul’da da AKP, CHP’nin adayı Ekrem İmamoğlu karşısında,haberin hazırlandığı saatlerde yüzde 9.48 oy fark yedi. Oysa anketlerin birçoğunda İmamoğlu ile Kurum’un “kafa kafaya” seçim yarışına gireceği ve “son kertede ipi göğüsleyenin seçimi kazanacağı” iddia edilmişti. İstanbul’da İmamoğlu, AKP’ye “tarihi fark atmış oldu.” 1 milyondan fazla oy farkı.
İlk kez ikinci parti: Türkiye genelindeki oylarda CHP’nin gerisine düşen iktidarda 31 Mart hüsranı yaşanıyor
Erdoğan büyük önem verdiği İstanbul, Ankara ve İzmir’de seçimi yine kazanamadı. AKP’nin kaleleri olarak görülen illerde ipi CHP göğüsledi. YRP de birçok kentte iktidarı zorladı.
AKP, dünkü yerel seçimlerde tarihinde ilk kez Türkiye genelinde, aldığı oy oranı ile CHP karşısında “ikinci parti” konumuna düştü. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın büyük önem verdiği İstanbul başta olmak üzere büyükşehirlerde AKP kaybeden parti oldu. İstanbul’da Murat Kurum, Ankara’da Turgut Altınok, İzmir’de Hamza Dağ beklenen başarıyı yakalayamadı.
AKP, kaleleri arasında sayılan Bursa, Balıkesir, Denizli ve Adıyaman’da da CHP’ye yenildi. AKP, 2019’da Bursa’da yüzde 49.61, Balıkesir’de yüzde 47.77, Denizli’de yüzde 50.56, Adıyaman’da ise yüzde 53.22 oy alarak belediye başkanlıklarını kazanmıştı. Ancak dünkü seçimlerde AKP’nin Bursa’daki oyu yüzde 38.83’e, Balıkesir’de 40.96’ya, Denizli’de yüzde 37.54’e ve Adıyaman’da yüzde 27.96’ya geriledi ve “kalesi olan” illeri CHP’ye kaptırdı.
ŞANLIURFA SÜRPRİZİ
AKP’ye bir şok da Şanlıurfa’dan geldi. Yerel seçimlerde Yeniden Refah Partisi (YRP) ile AKP uzlaşı sağlayamamış ve YRP kendi adaylarıyla seçime katılacağını açıklamıştı. YRP ise pek çok ilde eski AKP’li isimleri belediye başkan adayı göstermişti. Eski AKP milletvekili ve Erdoğan’ın danışmanı Mehmet Kasım Gülpınar’ı aday gösteren YRP, yine “AKP’nin kalesi” olarak bilinen ve 6 Şubat’ta meydana gelen iki büyük depremden sonra “deprem illeri” arasında yer alan Şanlıurfa’da AKP’ye yüzde 3.54’lük fark attı. Gülpınar, gazetemizin basıldığı saatlerde rakibi AKP’li Zeynel Abidin Beyazgül karşısında yüzde 37.74 oy alarak ipi göğüsleyen isim oldu. AKP’nin adayı Beyazgül ise yüzde 34.2 oy alabildi. Ordu’da da AKP’nin adayı Mehmet Hilmi Güler, yüzde 40.14 oy aldı. 2019’da da AKP’nin Ordu adayı olan Güler’in o dönemki oyu ise yüzde 56.92 idi. Güler’in, eski AKP Ordu Büyükşehir Belediye Başkanı ve İYİ Parti’nin Ordu adayı Enver Yılmaz karşısında, yüzde 16.78 oy kaybetmesi dikkat çekti.
Öte yandan AKP ve MHP’de, seçim sonuçları karşısında sessizlik hâkimdi. Erdoğan, İstanbul ve Ankara’daki farklı sonuçların ardından erken saatlerde Kısıklı’daki konutundan çıkarak Ankara’ya geldi. Saat 22.30’da AKP genel merkezinde “balkon konuşması” yapması beklenen Erdoğan, konuşmayı, Genel Merkezde kalabalığın olmaması gerekçesiyle saat 00.30’a erteledi.
AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, partisinin genel merkezinde konuştu.
Erdoğan'ın konuşmasından satır başları şu şekilde:
"Seçimi demokrasimize yakışır olgunlukta tamamladık. Millet sözünü sandık yoluyla söyler.
Dik duracağız, dikleşmeyeceğiz. 31 Mart bizim için dönüm noktası. Bu seçimin galibi demokrasimizdir.
Deliler gibi aşığım sizlere. Bu yolu beraber yürüyeceğiz. İradesini serbestçe sandığa yansıtan vatandaşlarımıza teşekkürlerimi iletiyorum.
Seçim sonuçlarımızın ülkemize hayırlı olmasını diliyorum. 31 Mart seçimleri 18. seçim imtihanımız oldu.
Yerel seçim imtihanından istediğimiz sonucu alamadık. Her olanda bir hayır vardır.
Millet kararını vermiştir. Yüksek Seçim Kurulumuz sonuçları açıklayacaktır.
Bu gerilemenin sonuçlarına bakacağız.
Genel ve yerel seçim maratonu tamamlanmıştır."
'Ben TRT'nin yalancısıyım, birinci parti olduk'
CHP Genel Başkanı Özgür Özel “Bugün partimizi birinci parti yaptık! Vallahi ben TRT'nin yalancısıyım. Size söz veriyorum ilk genel seçimde de Atatürk'ün partisini iktidar yapacağız” ifadelerini kullandı.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Özgür Özel, CHP Genel Merkez binası önünde konuştu.
Özel'in açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
"Işıkları kapattırmayan milletimize teşekkür ediyorum. CHP'nin tüm kademelerinde görev yapan tüm emekçileri ve gönüllüleri yürekten kutluyorum.
Rakibine iki kat fark atan Mansur Yavaş'ı, bir cumhurbaşkanı ve 17 bakana karşı seçim kazanan Ekrem başkanı, muhteşem bir seçim sonucuna imza atan Vahap Seçer'i, Adana gibi başkan Zeydan Karalar'ı, Antalya'yı iki kez üst üste kazanma başarısı gösteren Muhittin Böcek'i kutluyorum.
İl belediye başkanlarımızı kutluyorum. Söylediğimizde birileri inanmıyordu; kıyı şeridinden içeri hamle yapacağız dedik... Bursa'yı, Balıkesir'i, Denizli'yi ve Manisa'yı kazandık. Uşak'ı, Afyon'u, Kütahya'yı kazandık. Bu başarıda emeği olan herkese teşekkür ediyorum.
Cumhuriyet tarihi boyunca hiç kazanmadığımız bir ile memleketim Manisa'ya teşekkür ediyorum.
40 yaş altı 17 adaydan 11'i seçildi. Tüm gençleri tebrik ediyorum. Milletimiz ekmeğini küçültenlere açık mesaj vermiştir. Yok sayılanlar ülkeyi yönetenlere açık mesaj vermiştir. Seçildiği kesinleşen belediye başkanı sayımız 410.
Bugün partimizi birinci parti yaptık! Vallahi ben TRT'nin yalancısıyım.
Size söz veriyorum ilk genel seçimde de Atatürk'ün partisini iktidar yapacağız!"
‘Vesayet dönemi bitti’
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerini tekrar kazanan Ekrem İmamoğlu Saraçhane’de zafer konuşması yaptı.
Konuşmasında 16 milyon İstanbullu’nun kazandığını söyleyen İmamoğlu, “Kutlu olsun. Bu seçimin kaybedeni yok. Bizim olduğumuz yerde öteki yok. Milletin her ferdine, her inancına, bütün mezheplerine, bu şehrin Kürtlerine, Çerkezine her etnik kökenden insanına hayırlı olsun. Bu şehir bize Fatih Sultan Mehmet’in emaneti. Bir çağ kapattı bir çağ açtı. Biz de bu seçim ile birlikte bu kenti baskısı altına alan birçok kötülüğü kenara ittik. Bu şehrin parasının çarçur edilemesini kenara ittik. Bu şehirde yeni bir kültür başladı. Milletin parası artık milletin oldu. Bundan yüz yıl önce bu şehir beş yıl işgal güçlerinin elinde kaldı. Yeniden kurtuluşu Mustafa Kemal Atatürk’ün eliyle kazandı. Dolayısıyla bu şehir Atatürk’ün emanetidir” dedi.
'ÖZEL'E TEŞEKKÜR'
‘Bu yolculuğun en güçlü şekliyle birlikte tasarlayarak güçlü bir başarı elde etmemizi sağlayan Özgür Özel’e teşekkür etmek istiyorum” ifadelerini kullanan İmamoğlu, “Partinin milletvekillerine, parti meclis üyelerimize teşekkür etmek istiyorum. İstanbul’da tek bir oyumuza bile zeval gelmemesini sağlayan il başkanımız Özgür Çelik’e teşekkür etmek istiyorum. Partimizin yöneticilerine teşekkür etmek istiyorum. İstanbul Gönüllüleri’ne teşekkür etmek istiyorum. İstanbul ittifakını içselleştiren seçmeni ayrıca 16 milyon İstanbulluya yürekten teşekkür ediyorum. Bizler bu seçimi bitirdikten sonra halk bize ne mesaj verdi diye düşünüyorum. Halk rakiplerimize, sayın Cumhurbaşkanına ne mesaj verdi? Sizler bize dediniz ki İstanbul’da israf dönemi bitti. Partizanlık bitti. Partizanlık yok, liyakat var. Halkçı belediyecilik var. Bu anlayış kazanmaya devam edecek. Her İstanbulluya eşit ve adil hizmetin ulaştığı dönem devam edecek. Milletimiz bize dedi ki hızını artır. Halk bizi seçerek bize ne mesaj verdiyse hükümete de verdi. İstanbul’a hizmette seçilen seçilene saygı gösterecek. Vesayet kuramaz. Kanal yok, kanal yok. İstanbul var” diye konuştu.
'BİR KİŞİ EMİR VEREMEZ'
Milletin kazanmaya devam edeceğini vurgulayan İmamoğlu, “Bir kişi emir vermez. Millet emir verir. Millet talimat vermez. Millet emir verir. Bir kişinin vesayet dönemi bugün itibariyle bitmiştir. Millet her zaman kazanır demiştik, millet kazandı. Millet kazanmaya devam edecek. Çok daha güzel günlere yelken açacak. Rekabetin devam ettiği ilçeler var. Fatih’te, Gaziosmapaşa’da ve Pendik’te yarış sürüyor. Biz onların yaptığı saygısızlığı yapmadık, yapmayız. Sandıktan çıkanı emir kabul ederiz” ifadelerini kullandı.
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı, AKP’nin adayı Turgut Altınok’a rekor fark attı
CHP’nin adayı Mansur Yavaş, ikinci dönemi için seçmenden destek aldı. CHP, ittifaksız girdiği seçimde 13’ü yeni olmak üzere 16 ilçe belediyesi kazandı. Meclis çoğunluğunu yakaladı.
Ankara Büyükşehir Belediye (ABB) Başkanı Mansur Yavaş, kesin olmayan sonuçlara göre yüzde 58.58 oy alarak kazandı. İkinci dönemine güven tazeleyerek giren Yavaş, en yakın rakibi AKP’li ABB Başkanı Adayı Turgut Altınok’a 25.07 oranında rekor fark attı. Yavaş, 2019’da Millet İttifakı adayı olarak girdiği ABB başkanlık seçimlerini yüzde 50.93 oyla kazanmış, en yakın rakibine yüzde 3.82 fark atmıştı. Yavaş’ı yüzde 33.48 ile Altınok takip etti. Altınok’un ardından yüzde 2.2 ile Yeniden Refah Partisi’nin ABB Başkanı Adayı Suat Kılıç geldi. İYİ Parti’nin ABB Başkanı Adayı Cengiz Topel Yıldırım yüzde 0.83, Zafer Partisi’nin ABB Başkan adayı Hüseyin Bartu Soral yüzde 0.8, DEM Parti’nin ABB Başkanı Adayı Gültan Kışanak 0.47 oy alarak beklentilerin altında kaldı.
CHP KALELERİ ŞAŞIRTMADI
Ankara’da ilçe belediye başkanlığı seçimlerinde CHP’nin kalelerinden çıkan sonuçlar şaşırtmadı. Yenimahalle’de Fethi Yaşar yüzde 64.51 ile kazanırken en yakın rakibi AKP’li Abdülkadir Aydoğan yüzde 30.68 ile takip etti. Çankaya’da CHP’nin ilk kez aday olarak çıkardığı genç isim Hüseyin Can Güner, yüzde 65.33’le kazandı.
En yakın rakibi AKP’li Kalecik’te Belediye başkanı Duhan Kalkan ise Güner’i 15.5 oy oranı ile izledi. Elmadağ’da Adem Barış Aşkın, ikinci dönemi için girdiği başkanlık yarışında yüzde 54.5 oy oranı ile kazandı. Aşkın’ı yüzde 36.77 ile AKP’nin adayı Eyyüp Tekiner takip etti. İlçelerin birçoğu renk değiştirerek CHP yönetimine geçti. 2019 yılında yapılan yerel seçimlerde Ankara’da bulunan 25 ilçenin 19’unu AKP, 3’ünü MHP alırken seçimlere Millet İttifakı olarak giren CHP Çankaya, Yenimahalle ve Elmadağ olmak üzere yalnızca üç ilçenin belediye başkanlığını kazanabilmişti. Dün kesin olmayan sonuçlara göre CHP, yalnız başına girdiği seçimlerde 13’ü yeni toplamda 16 ilçenin belediye seçimlerini kazandı. Geriye kalan dokuz ilçenin sekizini AKP kazanırken, Çamlıdere Belediyesi’ni bağımsız aday Adem Ceylan yüzde 51.8 oyla kazandı. Ceylan’ın ardında ise yüzde 27.13 ile AKP’nin adayı Hazım Caner Can yer aldı.
‘İMAR BARONLARI KAYBETTİ’
ABB Başkanı Mansur Yavaş, büyükşehir belediyesi önünde kendisini destekleyen seçmenlere seslendi. Yavaş, “Bu seçimin kaybedeni, bizden farklı düşünen, bize oy vermeyen hemşehrilerimiz asla değildir. Bir demokrasi yarışı verilmiş, Ankaralının helal oylarıyla tüm Türkiye’de ‘Mansur Yavaş belediyeciliği’ tescillenmiştir” dedi.
‘ATATÜRK’ÜN EMANETİ’
Başkentlilere teşekkür eden Yavaş, şunları kaydetti: “Bu kent bize, bitti denilen yerde bir Anka kuşu gibi küllerinden doğarak tüm zorlukları aşanların emaneti. Bu kent bize, Türk milletinin tunçtan yüreğini, bükülmez bileğini, vatan sevgisini tüm dünyaya gösteren Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün, silah arkadaşlarının ve ülkemizin başkenti olması sebebiyle gelmiş geçmiş tüm şehitlerimizin emaneti. İşte biz, bu emanete sonuna kadar sahip çıkmaya devam edeceğiz. Nasıl pandemide tüm dünyaya hep birlikte bunu gösterdiysek; nasıl selde, yangında, depremde; ülkemizin bütün dertli anlarında en önde ve hep birlikte yardıma koştuysak, şu andan itibaren de kimseyi ayırmadan 6 milyon tek yürek olacağız.
‘YAVAŞ BELEDİYECİLİĞİ’
Bu seçimin kaybedeni, bizden farklı düşünen, bize oy vermeyen hemşehrilerimiz asla değildir. Bir demokrasi yarışı verilmiş, Ankaralının helal oylarıyla tüm Türkiye’de ‘Mansur Yavaş Belediyeciliği’ tescillenmiştir. Bu seçimin kaybedeni, rakibimiz için çalışan hemşehrilerimiz de değildir. Bizler onların çabalarına, emeklerine ve özverilerine de sonuna kadar saygı duyuyoruz, onlara da yürekten teşekkür ediyoruz. Bu seçimin kaybedeni, siyasi hayatını müfteri olarak tamamlayan Turgut Altınok’tur. Geçen seçimden hiç ders almayanlar, tertemiz vatanseverlere iftira atanlar, kirli siyasetten medet umanlar Ankara halkının yüce iradesi karşısında bir kez daha kaybettiler ve kaybetmeye de devam edecekler.”
‘YEŞİL KAZANDI’
Ankara’da betonun değil yeşilin kazandığını vurgulayan Yavaş, “Ankara’da seçimi rantçılar kaybetti, sosyal belediyecilik kazandı. Ankara’da seçimi imar baronları kaybetti, 6 milyon Ankaralı kazandı. Türk bayrağı altında buluşan gönüllerin, vatan için atan yüreklerin, yani milletin doğrudan kendisinin oluşturduğu ittifak kazandı” ifadelerini kullandı.
Seçmen hesabı kesti: İYİ Parti, ilk kez seçimlere ‘ittifaksız’ girdi, ‘Hür ve müstakil’ formülü tutmadı
Yerel seçim sonuçları, ilk kez bir seçime “ittifaksız” giren İYİ Parti’yi hüsrana uğrattı.
Bazı üst düzey parti yöneticileri, Meral Akşener’in kurmaylarına çok öfkeli olduğunu ifade etti. Akşener’in kendisinin de görevi bırakıp, partiyi olağanüstü kurultaya götüreceği iddiaları kulislerde konuşulurken parti kaynakları iddiaları yalanlıyor. Akşener, hiçbir açıklama yapmadan partiden saat 23.50’de ayrıldı. Akşener’in Pazartesi günü açıklama yapacağı belirtildi.
YÜZDE 1'İ BULAMADI
Seçimler öncesinde İYİ Partili kurmaylar, partinin 2024 yerel seçimlerdeki amacının çok belediye almaktan öte oy oranını Türkiye genlinde yükseltmek olduğu yorumunu yapıyordu. İYİ Parti’de üst düzey yöneticiler, partinin yüzde 10-15 bandında oy almasını hedefliyordu. Ancak İYİ Parti, Türkiye genelinde yalnız yüzde 3,66 oy oranını yakalayabildi. Ankara’da iddialı olan İYİ Parti, burada yüzde 0,80 oy alabildi. İstanbul’da ise 0,63 oy alınabildi. İzmir’de de İYİ Parti’nin adayı Ümit Özlale, yüzde 3 oy oranına ulaşabildi.
Parti, 2019 yerel seçimlerinde yüksek oy oranı yakaladığı illerde ciddi bir düşüş yaşadı. 2019’da Balıkesir’de İsmail Ok ile seçime girerek yüzde 46.50 oy alan İYİ Parti, aynı ilde 2024 seçimleri için Turhan Çömez’i aday gösterdi. Çömez, yalnızca yüzde 2.57 oy oranına ulaşabildi. Böylelikle İYİ Parti’nin Balıkesir’deki oy oranı yüzde 44 düşmüş oldu. Denizli’de ise 2019’da yüzde 43,91 oy alan parti, dün gerçekleşen seçimlerde yüzde 4 oy aldı.
CHP, İYİ PARTİ'Yİ ATLADI
Öte yandan İYİ Parti 2019’da Manisa’da MHP ile yarışmıştı. MHP’nin yüzde 52,77 ile birinci parti olduğu Manisa’da İYİ Parti de yüzde yüzde 38,05 ile ikinci parti olarak seçimi tamamlamıştı. Ancak İYİ Parti, 2024 seçimlerinde burada da ciddi bir düşüş yaşayarak yüzde 4,33 oy alabildi. Önceki dönem MHP’de olan il, bu seçimlerle CHP’ye geçti. Kocaeli ilinde ise 2019’da yüzde 32,69 oy oranını yakalayan İYİ Parti, yüzde 4,19 oy alabildi. İYİ Parti, Kayseri’de de oy oranını yüzde 31,52’den yüzde 14,26’ya düştü. Partinin Sakarya’daki oyları da yüzde 27,63’ten yüzde 4’e düşerken, Trabzon’da yüzde 29,67’den yüzde 4’e indi. Adana’da Alparslan Türkeş’in kızı Ayyüce Türkeş Taş’ı aday gösteren İYİ Parti’nin buradaki oy oranı da yüzde 4 oldu. Kritik illerde büyük oy düşüşleri yaşayan İYİ Parti’nin kazandığı tek il belediyesi ise Nevşehir oldu. Parti, önceki dönem kazandığı 19 ilçe belediyesinden Trabzon Yomra hariç hepsini kaybetti. Ancak farklı 14 ilçe kazandı.
Comments