Bugün 3 Ekim. Mahmut Dikerdem'in ölüm yıldönümü. 3 ekim aynı zamanda Prof. Dr. Hilmi Ziya Ülken'in doğum günü.
BRT Yayın Grubu olarak bu değerlerimizi saygıyla, sevgiyle anıyoruz.
Mahmut Dikerdem kimdir?
Büyükelçi ve yazar olan Mahmut Dikerdem 1916 yılında İstanbul’da doğdu. Öğrenimine Galatasaray Lisesi’nde devam etti ve 1938 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. Dışişleri Bakanlığı’na girdikten sonra Cenevre’de ‘Devletler Hukuku’ doktorası yaptı.
“Türk hariciyesinde sol dünya görüşüne sahip bir büyükelçinin varlığını kanıtlamış olmaktan övünç duyuyorum.” Büyükelçi ve yazar olan Mahmut Dikerdem 1916 yılında İstanbul’da doğdu. Öğrenimine Galatasaray Lisesi’nde devam etti ve 1938 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. Dışişleri Bakanlığı’na girdikten sonra Cenevre’de ‘Devletler Hukuku’ doktorası yaptı. Akşam gazetesinde M.D. rumuzuyla haftalık dış politika yazıları yazdı. Yaprak Dergisinde M. Fırtınalı adıyla edebiyat – sanat yazıları yayınlandı. 1960’dan sonra Mehmet Bora, Mahmud Ferhad adlarıyla Yön, Öncü, Forum gazete ve dergilerinde yazdı. 1976’dan başlayarak Politika, Milliyet, Cumhuriyet gazetelerinde güncel dış sorunlara ilişkin yazıları çıktı. Dışişleri Bakanlığı’nın bilinen tek komünist mensubu olarak nitelendirilen Dikerdem, 1957-1972 yılları arasında, Ürdün, İran, Gana ve Hindistan Büyükelçiliği görevlerinde bulundu. Dikerdem 1977’de Barış Derneği’nin kurucu başkanı oldu. Özellikle 1974 yılındaki Kıbrıs harekatını eleştirdi ve birleşik bir Sosyalist Kıbrıs olması gerektiğini savundu. 1976 yılında Dışişleri Bakanlığı Merkez Yüksek Danışmanlığı görevindeyken emekli oldu. 1980 darbesinden sonra Barış Derneği kurucu başkanı olduğu gerekçesiyle tutuklandı ve 1982 yılında çıkarıldığı sıkı yönetim mahkemesinde yargıçlara karşı yaptığı savunma şu şekildedir: “Barış Derneğinin Genel Başkanı sıfatıyla Yüksek Mahkemenizden talebim şudur: Halkımızın özlemleri ve hayati çıkarları doğrultusundaki düşüncelerimizden ötürü bizi hayali suçlarla huzurunuza gönderen bu iddianameye itibar etmeyiniz. Dünyanın döndüğünü kanıtladığı için mahkûm edilmek istenen bir bilim adamının, yargıçlarına “ne yapayım ki dünya dönüyor” dediği gibi, bizi de “ne yapalım ki dünya halkları barış istiyor” demeye zorlamayınız. Dünyanın döndüğü nasıl tartışılmaz bir gerçek ise, tüm dünya halklarının barış içinde yan yana yaşamak istedikleri ve topluca intihar demek olan savaşı reddettikleri de o kadar açık ve kesin bir gerçektir.” Mahmut Dikerdem 3 Ekim 1993 yılında, İstanbul’da aramızdan ayrıldı.
Doğum günü: Prof. Dr. Hilmi Ziya Ülken kimdir?
3 Ekim 1901’de İstanbul’da doğdu. Türk düşünce yaşamında ve bir felsefe geleneğinin oluşmasında büyük etkisi olmuş felsefeci ve sosyolog. İstanbul Sultanisi’ni (bugün İstanbul Lisesi) (1918) ve Mekteb-i Mülkiye’yi (bugün A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi) bitirdi (1921). Aynı yıl Darülfünun-ı Osmani (bugün İstanbul Üniversitesi) Edebiyat Fakültesi Beşeri Coğrafya Kürsüsü’ne asistan oldu. Aynı fakültede felsefe tarihi ve sosyoloji öğrenimi gördü. 1933’e değin sosyoloji, felsefe, tarih ve coğrafya öğretmenliği yaptı. Umumi İçtimaiyat (1931), Türk Tefekkürü Tarihi (1932-33, 2 cilt) adlı kitapları yayımlandıktan sonra uzmanlık eğitimi için Almanya’ya gitti (1934). Türkiye’ye döndükten sonra İ. Ü. Edebiyat Fakültesi’nde Türk Tefekkür Tarihi Kürsüsü’ne doçent olarak atandı (1935). 1944 yılında profesör, 1957 yılında ordinaryüs profesör oldu. 1973’te A. Ü. İlahiyat Fakültesi’nden emekli oldu. Hilmi Ziya Ülken, 1938-1943 yılları arasında İnsan dergisini yayımladı ve Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi’ni yönetti. Türk düşünce tarihi üzerine yaptığı çalışmalarla sosyal bilimlere önemli katkılar sağlamış olan Ülken 5 Haziran 1974’te İstanbul’da öldü.
Comments