Bugün 22 Temmuz. Kemal Türkler, Örsan Öymen, Fahrettin Kerim Gökay, Şevket Sabancı ve Suna Pekuysal'ın ölüm yıldönümleri. Ayrıca bugün Leyla Sayar, Sevda Şener, Toto Karaca, Ajlan Büyükburç ve Turgay Yıldız'ın da ölüm yıldönümüdür. Süleyman Arif Emre de 21 Temmuz'da ayrıldı aramızdan.
BRT Yayın Grubu olarak bu değerlerimizi saygıyla, sevgiyle anıyoruz.
Kemal Türkler kimdir?
Kemal Türkler, 1926 yılında Denizli’de doğdu. İlk ve orta öğrenimini Denizli’de tamamladıktan sonra 1947’de İstanbula giderek İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesine girdi. İki yıl sonra eğitimini terketmek zorunda kaldı. Bu yıllarda sendikal çalışmaların içine girerek, 1951’de daha sonra DİSK’in kurucu sendikalarından biri olacak Demir ve Madeni Eşya İşçileri Sendikası’na(sonraki adıyla Türkiye Maden-İş Sendikası) üye oldu. Sendikanın Bakırköy şubesinin 13 Eylül 1953’te yapılan ilk genel kurulunda şube yönetim kuruluna seçilen Türkler, önce şube sekreterliğine daha sonra da şube başkanlığına seçildi. Bu tarihten sonra 28 Mart 1954’te yapılan sendika genel kurulunda yürütme kuruluna girerek, sendika genel sekreteri oldu. Aynı yıl sendikanın kurucu üyesi Yusuf Sıdal ile genel başkan Üzeyir Kuran’nın rahatsızlıklarından ötürü görevlerinden ayrılmaları üzerine 16 Eylül 1954’de Türkiye Maden-iş Sendikası’nın Genel başkanlığına getirilen Türkler, bu görevi 26 yıl sürdürdü..
Sendikanın genel başkanlığına getirildikten sonra örgütlenme çalışmalarına hız veren Türkler, 1958’de yapılan genel kurulda Örgüt’ün yalnızca İstanbul’da değil bütün Türkiye’de örgütlenmesini sağlayacak kararın alınmasında etkili oldu. Aynı kongrede sendikanın adı Türkiye Maden-İş Sendikası olarak değiştirildi. 27 Mayıs’tan sonra sendikal örgütler arasında etkin bir mücadele veren Maden-İş Sendikası’nın Türk-İş içinde öne çıkmasını sağladı.
13 Şubat 1961’de Rıza Kuas, Kemal Nebioğlu, İbrahim Güzelce ve Avni Erkalın gibi kişilerle birlikte Türkiye İşçi Partisi(TİP)’ni kurarak, bu partinin ilk genel sekreterliğini yaptı. Türkiye İşçi Partisi’nin 1971’de kapatılmasına kadar parti içinde aktif olarak çalışan ve genel yönetim kurulu üyeliğinde bulundu.
1963’te Maden-İş Sendikası’nın Kavel’de başlatmış olduğu direnişin yürütülmesinde de aktif olan Türkler, bir yıl sonra Singer Fabrikası’nda başlatılan grev nedeniyle Türk-İş genel başkanı Seyfi Demirsoy’la birlikte kısa bir süre tutuklandı. Bu yıllarda Türk-İş yönetiminin grevlere karşı takınmış olduğu eleştirdi. Bu süreç Tük-İş’ten ayrılmaya kadar gitti ve 13 Şubat 1967’de Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu(DİSK)’nu kurdu. 1977’de yapılan 6. genel kurula kadar DİSK’in genel başkanlığını yapan Kemal Türkler, bu dönem içinde mücadeleci ve aktif kişiliğiyle öne çıktı. Özellikle 1971’e kadar Maden-İş Sendikası’nın yürütmüş olduğu yetki mücadelesinde güçlenen DİSK, 15-16 Haziran Haziran’dan sonra üye sayısını artırdı. Kemal Türkler 15-16 Haziran olayları nedeniyle tutuklandı. 12 Mart’tan sonra bağımsız sendikaların katılımıyla üye sayısı daha da artan DİSK içinde başgösteren anlaşmazlıkta Ulusal Demokratik Cephe(UDC) yanlılarıyla işbirliği yaptı. 28 Temmuz 1977’de yapmış olduğu açıklama örgüt içinde tartışmalara yolaçtı. DİSK yürütme kurulu içinde diğer üyelerle anlaşmazlığa düşen Türkler, Aralık 1977’de yapılan 6. genel kurulda genel başkanlığa seçilemedi. Bu tarihten sonra Maden-İş Sendikası’nın genel başkanlığını yürüttü. 22 Temmuz 1980 sabahı Merter’de evinin önünde sendikaya gitmek üzere arabasına binerken düzenlenen faşist bir saldırı sonucu hayatını kaybetti.
Örsan Öymen kimdir?
Fahrettin Kerim Gökay kimdir?
1900 yılında Eskişehir’de doğdu. Yüksek öğrenimini, İstanbul Darülfünunu Tıp Fakültesi’nde tamamladı. 1922-1924 yılları arasında Münih, Hamburg ve Viyana üniversitelerinde uzmanlık eğitimi gördü. Öğrencilik yıllarında Milliyetçi ve Ahrar gazetelerini çıkardı. 1926’da Tıp Fakültesi Seririyat-ı Akliye’de (Asabiye Kliniği) doçent, 1933 Üniversite Reformu’nda profesor oldu. 1942’de ordinaryus profesör oldu.
Sağlık ve maarif şûraları üyeliklerinde, Türkiye Kızılay ve Yeşilay dernekleri başkanlıklarında bulundu. 1949 yılında İstanbul valiliği ve belediye başkanlığına getirildi. Bu görevini 1957 yılına kadar DP iktidarı döneminde de sürdürdü.
Bern Büyükelçiliği (1957-1960), YTP İstanbul Milletvekilliği (1961-1965), Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı (1963) görevlerinde bulundu. Türkiye Sosyal Psikiyatri Derneği’nin kurucusu ve başkanı oldu.
22 Temmuz 1987 tarihinde İstanbul’da öldü.
Suna Pekuysal kimdir?
Asıl adı Suna Belener olan Suna Pekuysal, 24 Ekim 1933 yılında İstanbul'da doğdu. İstanbul Belediye Konservatuvarı Şan ve Bale Bölümü'nde öğrenim görürken 1949 yılında İstanbul Şehir Tiyatrosu'nun çocuk bölümünde Kadri Ögelman'ın "Artist Aranıyor" adlı oyunuyla ilk kez sahneye çıktı. 1952 de İstanbul Şehir Tiyatrosu dram bölümü kadrosuna geçti. 1964 yılında gazeteci Ergun Köknar ile evlendi. 1973 yılında oğulları Sait Ali Köknar dünyaya geldi. Suna Pekuysal, İstanbul Şehir Tiyatroları'nda 1984 yılında sahnelenen, Ekrem Reşit Rey'in 1933 yılında kaleme aldığı, Cemal Reşit Rey'in bestelerini yaptığı ve Haldun Dormen'in sahneye koyduğu "Lüküs Hayat" adlı müzikalde Zihni Göktay ile 14 yıl aralıksız olarak oynadı. "Lüküs Hayat" operetindeki Zeynep rolüyle gönüllerdeki tahtını pekiştirdi. Birçok televizyon reklam ve dizilerinde, müzikallerde sanatçılık başarısını gösteren Suna Pekuysal, 54 yıl Şehir Tiyatroları'nda görev yaptıktan sonra, 24 Ekim 1998 yılında Şehir Tiyatroları'ndan emekli oldu. Yarım asırdan fazla süredir devam eden sanat yaşamı boyunca 250'den fazla oyunda, 100'e yakın da sinema filminde rol aldı. Son yıllarındaki en ses getiren rolü ATV'de Özkan Uğur ile başrolü paylaştığı "Yeter Anne" adlı komedi dizi oldu. 1979'da TV'de "Tatlı Çarşamba" adlı güldürüdeki oyunuyla başarı kazandı. Birçok TV reklamında gözüktü, müzikallerde yer aldı. Kartal Tibet'in TV için çektiği "Annem Annem" dizisinde oynadı. Suna Pekuysal, dizi filmlerde de rol aldı, Bunların arasında "Genç Indiana Jones" dizisinin bir filmi de vardı ve konusu Türkiye'de geçen "İstanbul: Eylül 1918" isimli bu filmde bir falcıyı canlandırdı. Pekuysal, 17 Temmuz 2008 günü evinde düşerek kalça kemiğini kırdı. İstanbul Tıp Fakültesi'nde tedavi altına alınarak, ameliyat edildi, ardından yoğun bakıma alındı. Burada solunum cihazına bağlanan Pekuysal, 22 Temmuz 2008 günü hayata gözlerini kapadı. (1964 ) Kadın Berberi filminde Suna Pekuysal, Ayhan Işık, Filiz Akın ve Öztürk Serengil birlikte oynadı. Ödülleri : 1980 Avni Dilligil Ödülü (Tırpan) 1980 Ulvi Uraz Ödülü (Tırpan) 1986 Sanat Kurumu Ödülü (Lüküs Hayat) 1987 İsmail Dümbüllü Ödülü (Lüküs Hayat) 1998 Afife Tiyatro Ödülleri - Nisa Serezli Aşkıner Özel Ödülü 2000 Belkıs Dilligil Onur Ödülü 2001 38. Antalya Altın Portakal Film Festivali Yaşam Boyu Onur Ödülü 2003 Muhsin Ertuğrul Tiyatro Emek Ödülü Rol aldığı bazı tiyatro oyunları : Sultan Gelin Hasır Şapka Ahududu Keşanlı Ali Destanı Lüküs Hayat Tırpan Bir Neşei Muhabbet Kozalar Artist Aranıyor Filmleri : 1. Can Yoldaşı (1952) 2. Halıcı Kız (1953) 3. Yaprak Dökümü (1958) 4. Allı Yemeni (1958) 5. Sevdalı Gelin (1959) 6. Samanyolu (1959) 7. Garipler Sokağı (1959) 8. Aşk rüzgarı (1960) 9. Mahallenin Sevgilisi (1960) 10. Bir bahar Aksamı (1961) 11. Otobüs Yolcuları (1961) 12. Zavalli Necdet (1961) 13. Unutamadığım kadın (1961) 14. Cilali Ibo Zoraki Baba (1961) 15. Minnoş (1961) 16. Derbeder (1961) 17. Hayat Bazen Tatlıdır (1962) 18. Esir Kuş (1962) 19. Küçük Hanımın Kısmeti (1962) 20. Damat Beyefendi (1962) 21. Küçük Hanım Avrupa'da (1962) 22. Bir Gecelik Gelin (1962) 23. Şeytan bunun neresinde (1962) 24. Küçük Hanımın Şoförü (1962) 25. Aşk Güzeldir (1962) 26. Neşemizi Bulalım (1962) 27. Yedi Günlük Aşk (1962) 28. Yalnızlar İçin (1962) 29. Çam Sakızı (1962) 30. Yedi Kocalı Hürmüz (1963) 31. İlk Gözağrısı (1963) 32. Aşka Vakit Yok (1963) 33. Cici Can (1963) 34. Erkek Fatma Evleniyor (1963) 35. Aşk Tomurcukları (1963) 36. Adanalı Tayfur (1963) 37. Kötü Tohum (1963) 38. Kiralık Koca (1963) 39. Akasyalar Açarken (1963) 40. Kızgın Delikanlı (1964) 41. Afilli Delikanlılar (1964) 42. Kadın Berberi (1964) 43. Yalnız Değiliz (1964) 44. Yiğitler Yatağı (1964) 45. Kral Arkadaşım (1964) 46. Şoförler Kralı (1964) 47. Yalancının Mumu (1965) 48. Dört Deli Bir Aptal (1965) 49. Bir Koltukta İki Karpuz (1965) 50. Kıskanç Kadın (1966) 51. Çalıkuşu (1966) 52. Akşam Güneşi (1966) 53. Fabrikanın Şoförü (1966) 54. Sevgilim Artist Olunca (1966) 55. Trafik Belma (1967) 56. Nemli Gözler (1967) 57. Sen Benimsin (1967) 58. Üç Sevdalı Kız (1967) 59. Yıkılan Gurur (1967) 60. Paydos (1968) 61. Katip (1968) 62. Kadın Değil, Baş Belası (1968) 63. Atlı Karınca Dönüyor (1968) 64. İncili Çavuş (1968) 65. Kanlı Nigar (1968) 66. Sazlı Damın Kahpesi (1969) 67. Kınalı Keklik (1969) 68. Sevdalı Gelin (1969) 69. Esmerin Tadı Sarışının Adı (1969) 70. Ayşecik - Yuvanın Bekçileri (1969) 71. Küçük Hanımın Şoförü (1970) 72. İç Güveysi (1970) 73. Allı Yemeni (1970) 74. Ham Meyva (1970) 75. Kezban Roma'da (1970) 76. Kanunsuz Yaşayanlar (1971) 77. Keloğlan Aramızda (1971) 78. Bir Varmış Bir Yokmuş (1971) 79. Hasret (1971) 80. Yalnız Değiliz (1971) 81. Şehzade Sinbad Kaf Dağında (1971) 82. Hüdaverdi - Pırtık (1971) 83. Tophaneli Murat (1971) 84. Hayat Sevince Güzel (1971) 85. Bizimkiler (1971) 86. Kadifeden Kesesi (1971) 87. Keloğlan (1971) 88. Keloğlan ve Can Kız (1972) 89. Ben Bir Garip Keloğlanım (1976) 90. Yeter Anne (2002) 91. İnşaat (2003) 92. Teberik Şanssız (2004) 93. Capkin (2005) 94. Hırsız Var! (2005) 95. Avrupa Yakası (2006) Konuk Oyuncu olarak 96. Hayat Bilgisi (2006) Konuk Oyuncu Olarak 97. Yalancı Yarim (2007) Netice Hala
Şevket Sabancı kimdir?
Hacı Ömer ve Sadıka Sabancı çiftinin dördüncü çocuğu olan Şevket Sabancı, 1936 yılında Kayseri’de doğdu.
Şevket Sabancı, yüksek öğrenimini İngiltere’de Manchester Üniversitesi’nde Tekstil Mühendisi olarak tamamlamıştır. Tekstil şirketlerinde çeşitli üst düzey görevler aldıktan sonra, 1980 yılından itibaren Sabancı Topluluğu’nu yurtdışında temsil eden Şevket Sabancı, Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekilliği görevini de yürütmüştür. 1961 yılında Hayırlı Zerrin Sapmaz ile evlenen Şevket Sabancı’nın Sadıka, Emine ve Ali adlı üç çocuğu olmuştur. Şevket Sabancı 22 Temmuz 2021 tarihinde vefat etmiştir.
Süleyman Arif Emre kimdir?
Şair, siyaset ve devlet adamı olan Süleyman Arif Emre 1923 yılında Adıyaman'ın Besni ilçesinde doğdu. Lise tahsilini Ankara Gazi Lisesinde tamamlayan Emre, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinden 1944’de mezun oldu. 1940’lı yıllarda Ankara Defterdarlığı, İçişleri Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığında çeşitli görevlerde bulundu. Ankara ve Adıyaman'da serbest avukatlık yapan Süleymen Arif Emre, 1956 yılında Hürriyet Partisi'nde ilk siyaset hayatına başladı. Daha sonra 1961 yılında memleketi Adıyaman'da Yeni Türkiye Partisi'ni kurdu ve 5 dönem vekillik yaptı. Emre daha sonra Erbakan Hoca'nın TOBB’da bulunduğu sırada tanışır ve Süleyman Arif Emre ve Osman Yüksel Serdengeçti gibi siyasiler, Erbakan’la tanışmalarının ardından aradıkları genel başkanı bulmanın sevinci içerisinde bulunurlar. Emre ve arkadaşları fikirlerini Erbakan’a açıkladıklarında “Benim de bu yönde bazı çalışmalarım var; henüz bir neticeye ulaşmış değilim, ama müspet bir noktaya gelirsem sizi haberdar ederim" şeklinde bir cevap alırlar. Bu noktada Arif Emre’nin deyimiyle ırmak ırmağa karışmıştır. Milli Görüş'ün temelleri atılır ve Erbakan, milletvekili seçildikten sonra ilim, irfan ve fazilet sahibi kişi ve gruplarla çeşitli istişarelerde bulunur ve neticede 24 Ocak 1970 günü Milli Nizam Partisi kurulur. Süleyman Arif Emre, 1970 yılında kurulan ve Milli Görüş hareketinin işaret fişeği sayılabilecek Milli Nizam Partisi'nin programını Erbakan Hoca ile beraber hazırlamış ve kurucuları arasında yer almıştır. Milli Görüş'ün ilk partisi olan Milli Nizam Partisi'nin kapatılmasının ardından yine Erbakan Hoca liderliğinde Milli Selamet Partisi'ni kurar. Milli Selamet Partisi'nin 1974 yılında CHP ile ve 1977 'de Adalet Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi ile kurduğu koalisyon hükümetlerinde Devlet Bakanı olarak görev yaptı. 12 Eylül 1980 yılındaki askeri darbe sonrası bir süre cezaevinde tutuklu olarak Mamak Sıkıyönetim Mahkemesi'nde yargılanan Süleyman Arif Emre, beraat ettikten sonra yine Erbakan Hoca ile birlikte Refah Partisi'nin kuruluşunda yer alır. Refah Partisi'nin Merkez Karar Yönetim Kurulu Üyesi olan Emre, daha sonra Milli Görüş'ün Fazilet Partisi ve Saadet Partisi yönetimlerinde de görev alır. Siyasetçi kimliğinin yanı sıra güçlü bir şair olan Süleyman Arif Emre'nin hece ve aruz vezni ile yazılmış, dergilerde pek azı yer alan ve kitap hâline getirilmemiş 200 civarında şiiri bulunur. Hatıralarını topladığı "Siyasette 35 Yıl" adlı üç ciltlik basılı eseri bulunur.
21 Temmuz 2019'da vefat etti.
댓글