Bugün 29 Ekim. Erol Manisalı, İbrahim Alaaddin Gövsa ve Rıza Kuas'ın ölüm yıldönümü.
BRT Yayın Grubu olarak bu değerlerimizi saygıyla, sevgiyle anıyoruz.
Erol Manisalı kimdir?
Prof. Dr. Erol Manisalı 1940 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. London School of Economics’den mezun oldu. 1975 yılında profesör unvanını aldı. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nde Öğretim Üyeliği yapan Prof. Dr., Erol Manisalı aynı kurumun Avrupa ve Orta Doğu Araştırmaları Merkezi'nin başkanlığını üstlendi. Yurtiçinde ve İngiltere, ABD, Japonya, Almanya, İsviçre, Hollanda, Belçika, Avusturya, Norveç ve Mısır'da çok sayıda konferans verdi ve uluslararası konferanslarda aktif katılımcı olarak bulundu.
Uluslararası İktisadi ve Siyasi İlişkiler ile Türkiye-Avrupa ilişkilerinde uzmanlaşan Prof. Dr. Manisalı bu konularda araştırmalara ve kitaplara imza attı. Uzmanlık alanlarında ve onun dışında uluslararası konularda ve Türkiye'nin ekonomik süreçlerine ve dış ilişkilerine ilişkin, Attilâ İlhan'la sohbetlerini içeren ve denemelerini bir araya getiren Prof. Dr. Manisalı’nın 40'ın üzerinde kitabı bulunuyor.
Prof. Dr. Manisalı'nın çoğu yurtdışındaki bilimsel ve araştırmaya yönelik dergilerdeki makalelerinin yanında, gazete ve dergilerde çok sayıda makalesi yayımlandı. Avrupa ülkelerinin hemen hepsinde, ABD, Çin, Japonya ve Mısır'da onlarca konferanslar verdi ve çok sayıda seminere katıldı. Yerli ve yabancı medyada çok sayıda televizyon programına katıldı ve güncel gelişmeler üzerine kamuoyunu aydınlattı.
1970'lerden itibaren birçok araştırmaya imza atan Prof. Dr. Erol Manisalı’nın başlıca araştırmaları şunlardır:
Otomotiv Sanayisinin AET Karşısındaki Durumu, Türkiye'de Demir-Çelik Sanayisi ve AET Karşısındaki Rekabet Koşulları, İlaç Sanayisinin AET Karşısındaki Durumu, Türkiye'de Küçük ve Orta Ölçekli Sanayinin Geleceği, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) ve Bölgesel İşbirliği.
Economist, Newsweek, L. Expansion, L'Heb'do (İsviçre), Wall Street Journal, die Welt, F.A. Zeitung, die Presse; BBC, ITV, Deutsche Welle gibi yabancı medya kuruluşlarında da açıklamaları, değerlendirmeleri ve söyleşileri yayımlandı. Bugüne kadar Cumhuriyet'teki köşe yazılarına devam eden Prof. Dr. Manisalı alanında pek çok ödülün de sahibi.
29 Ekim 2022'de aramızdan ayrıldı.
İbrahim Alaaddin Gövsa kimdir?
1889 senesinde İstanbul'da doğdu. İlk öğrenimine İstanbulda Şemsül-Maârif özel okulunda başladı. Orta öğrenimini Vefâ ve Trabzon idâdîlerinde tamamladı. 1907 senesinde Mekteb-i Hukuka girdi. 1910 yılında mezun oldu. Bir sene Adliye Nezâretinde memurluk yaptı. Sonra Trabzon Sultânîsine edebiyât öğretmeni tâyin edildi. 1913 senesinde psikoloji ve pedegoji tahsili için, İsviçreye gönderildi. Cenevre Üniversitesi Psikoloji Enstitüsü ile Jean Jacques Pousseau Pedegoji Enstitüsünü bitirdi. 1916da yurda döndü. İstanbul Dârülmuallimîni psikoloji ve pedegoji öğretmenliğine tâyin edildi. Aynı okulda üç sene müdürlük yapan İbrahim Alâaddîn Gövsa, 1926 yılında Maârif Vekâleti Tâlim ve Terbiye Dâiresi âzâlığına getirildi. 1927 senesinde Sivas mebusu seçildi. İki dönem mebusluk yaptıktan sonra, 1935te Maârif Vekâleti müfettişi, 1936dan 1946'ya kadar İstanbul mebusu oldu. Zirâat Bankası idâre meclisi üyesiyken 1949 senesinde Ankara'da öldü.
İlk şiirleri aruz ölçüsüyle Servet-i Fünun ve Hıyaban dergilerinde çıkmıştır. Yeni Mecmua'da çıkan hece şiirleriyle Millî Edebiyat akımı içinde görülür. Milli Edebiyat akımını benimsedikten sonra vatan, yiğitlik ve millet konularında hece ile şiirler yazmıştır.
Edebiyatımızda çocuklar için şiir çığırının öncülüğünü yapmıştır. Çocuklar için yazdığı şiirlerinde onları yurt sevgisine, iyiye ve güzele yöneltmeyi amaçladığı görülür. Atatürk için yazdığı Tavaf şiirini aruzla ve yabancı sözcükler kullanarak yazmış olmasına karşın, coşkuyla söylemiştir. Ünlenmesinde bu şiirin etkisi büyüktür. Ayrıca farklı dergi ve gazetelerde çeşitli konularda yazılar, fıkralar, mizahî yazılar, gülmece öyküsü, monografi, pedagoji, biyografi, şiir, hikâye, hiciv, psikoloji, çocuk psikolojisi, eğitim, çeviri ansiklopedi ve sözlük yazımıyla uğraşmış; hemen her türlü edebiyat dalında yapıt vermiştir. Aruzdan heceye, Ulusal edebiyattan eğitim amaçlı çocuk şiirlerine, toplum şiirlerinden biyografi, sözlük ve ansiklopedi çalışmalarına geçer. Son dönemde daha çok edebiyat tarihi çalışmalarına yönelmiş, az sayıda da olsa yeniden aruz ölçüsüyle şiir yazıp yayımlamıştır.
İbrahim Alaaddin Gövsa'nın Eserleri
Şiir:
Çocuk Şiirleri,
Güf tü Gû (dedikodu),
Çanakkale İzleri,
Acılar.
Diğer eserleri:
İlk Gençlik Hakkında Ruhiyat ve Terbiye Tedkikleri,
Bedii Terbiye Tedkikleri,
Bedii Terbiye,
Şen Yazılar.
İbrahim Alaaddin Gövsa Şiirlerinden Örnek
Türk Bayrağı
Kahramanlar bucağında uyandın, Şehitlerin kanlariyle boyandın, Nice düşman kalesine uzandın, Sana selâm ey şanlı Türk bayrağı.
Çırpınarak dalgalanır kanadın, Gökyüzüne çıkmak mıdır muradın? Gölgende can vermek ister evlâdın, Bir kalandır her bir Türk'ün kucağı.
Ey şerefin, büyüklüğün fermanı, Ey kavgalar tarihinin destanı, Seni ister şu toprağın her yanı, Sensiz tütmez, yurdun hiç bir ocağı.
Rıza Kuas kimdir?
1926'da doğdu. Sendikal yaşamına, 1949 yılında Derby Lastik fabrikasında çalışırken işyeri sendika temsilciliği ile başlayan Rıza Kuas, 1952 yılında Lastik İşçileri Sendikası Kazlıçeşme Şube Başkanlığı’na, 1954’te Lastik-İş Sendikası Genel Başkanlığı’na seçildi. Rıza Kuas, ‘işçi sınıfını siyasal alanda da mutlaka mücadele etmelidir’ diyerek 13 Şubat 1961 yılında, 12 arkadaşı ile birlikte Türkiye İşçi Partisi’ni kurdu. 1965 yılında İzmir’de toplanan Genel Kurul’da TİP Genel Sekreterliği görevini üstlendi. 1965 yılında TİP’ten Ankara, 1969 seçimlerinde ise İstanbul Milletvekili olarak TBMM’ye girdi. 1967’de Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) kurucuları arasında yer alarak oluşturulan DİSK Yürütme Kurulu’nda görev aldı.
1968’de Kuas’ın önderliğindeki Lastik-İş, işveren ve sarı sendika işbirliğine karşı durdu. Derby Lastik Fabrikası’nda işverenin Lastik-İş yerine kendi kurdurduğu Kauçuk-İş ile sözleşme yapmak istemesi üzerine ilk fabrika işgali gerçekleştirildi. Türkiye’de ilk kez yetkili sendikanın belirlenmesi için Derby Lastik Fabrikasında referandum yapılması sağlanarak işçi sınıfı mücadelesinde önemli bir kazanım sağlandı. Yine bu tarihlerde işçiyi “hırsız” gibi gören zihniyetle mücadele amacıyla başlatılan ünlü “Üstünü Aratma” kampanyası tüm ülkede geniş yankı buldu. İşçiler onurlarına sahip çıkan bu kampanyaya aktif bir biçimde katıldı.
Yıllarca verdiği sendikal ve siyasal mücadele ile işçi sınıfına büyük kazanımlar sağlayan Rıza Kuas, 1971 yılında uluslararası toplantıda bir konuşma yaparken rahatsızlanan Rıza Kuas’a böbrek rahatsızlığı teşhisi kondu. Artık çalışabilecek durumda değildi. Ama lastik işçisi başkanından ayrılmak istemiyordu. 1977 Genel Kurulu’nda işçilerin ısrarıyla yeniden Lastik-İş Genel Başkanı seçildi.
Rıza Kuas, Lastik-İş’in Mart 1980’de yapılan 20. Genel Kurulu’nda işçilere “Bu Genel Kurul’da Genel Başkanınız olarak sizlere veda ediyorum. Yaşamım, canım, varlığım hep sizinle onurlandı, sizin kararlarınızla işçi sınıfına hizmetle geçti. Canım sizlere feda olsun, lütfen beni bağışlayın. Sendikanızı daha yüceltin, ona yeni can ve kan katın, ama beni unutmayın, ilginiz yaşamımın tek ilacıdır…” sözleriyle vedalaştı. Rıza Kuas 29 Ekim 1981 günü yaşama veda etti.
Comentários