Bugün 20 Aralık. Ünlü sinema ve tiyatro oyuncularımız Hulusi Kentmen ve Savaş Dinçel'in aramızdan ayrılışının yıldönümü. Özellikle Karadeniz türküleriyle sanat dünyasında kendine yer edinen Kâmil Sönmez'in ve Ankara'da oturduğu sokağa adı verilen bestekâr Nazife Güran'ın da vefatının yıldönümü bugün.
BRT Yayın Grubu olarak bu değerlerimizi saygıyla, sevgiyle anıyoruz.
Hulusi Kentmen kimdir?
Zamanın Bulgaristan Krallığı'na bağlı Tırnova şehrinde 20 Ocak 1912'de doğan Hulusi Kentmen'in ailesi daha sonra Türkiye'ye göç etti. Kentmen, çocukluğunu İzmit Körfez'de geçirirken, Deniz Astsubay Okulu'nda eğitim aldı ve Deniz Kuvvetleri'nde denizaltıcı Astsubay olarak görev yaptı. Bir müddet kara hizmetinde de bulunan Kentmen, askerlik görevini sürdürürken ilk kez vodvil türündeki "Hisse-i Şayia" oyunuyla sahneye çıktı.
1942'DE KAMERA KARŞISINA GEÇTİ
Refika Kentmen ile 1938'de dünya evine giren sanatçı, Volkan isminde bir oğul, daha sonra da iki torun sahibi oldu. Emekliliğinin ardından kendisini sahnelere ve sinemaya veren Kentmen, halkevlerinde, Ses Tiyatrosu'nda ve Şehir Tiyatroları'nda sahneye çıktı.
Kentmen, ilk kez 1942'de bir filmde kamera karşısına geçerken, İhsan İpekçi'nin senaryosunu yazdığı "Senede Bir Gün" filmiyle yükselişi yakaladı. Daha sonra bu filmleri 1948’de "İstiklal Madalyası", 1949'da "Şehitler Kalesi", 1950'de "Estergon Kalesi" ve "Züfikar'ın Gölgesinde", 1951'de "Barbaros Hayrettin Paşa" filmleri takip etti.
500'E YAKIN FİLMDE ROL ALDI
"Hulusi Kentmen Tiyatro Topluluğu" ile turnelere çıkıp birçok yerde oyun sahneleyen sanatçı, 1942-1988 yılları arasına 500'e yakın film sığdırdı. Filmlerinde onun karakterine karakter katan babacan seslerin sahipleri ise seslendirme sanatçıları Kemal Ergüvenç ve Rıza Tüzün oldu.
Kentmen, komiser, esnaf, hakim ve fabrikatör rollerinin aranan yüzü olurken, kariyeri boyunca Adile Naşit, Münir Özkul, Kemal Sunal ve Tarık Akan gibi isimlerle birçok filmde kamera karşısına geçti.
İyi filmin iyi senaryo ile mümkün olacağını savunan Kentmen, neden "iyi" rollerde yer aldığını bir röportajında, "Hem komediye hem drama uyum sağlayabiliyorum, yalnız kötü adam oynayamıyorum. Çünkü tipim kötü adama müsait değil. Bir defa oynamaya kalktım, bir şeye benzemedi." sözleriyle açıkladı.
AYNI ZAMANDA KEMAN SANATÇISI
Pala bıyıkları kadar tatlı sert ve babacan yapısıyla seyircinin gönlünü kazanan Hulusi Kentmen, 1978'de "Yorgun Savaşçı" ve 1985'te "Acımak" dizilerinde de rol aldı. Aynı zamanda keman sanatçısı olan ve fotoğrafçılıkla da yakından ilgilenen oyuncu, 20 Aralık 1993'te böbrek yetmezliği sebebiyle vefat etti ve Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.
UNUTULMAZ FİLMLERE İMZA ATTI
Yeşilçam’ın emektar oyuncusu Hulusi Kentmen'in rol aldığı bazı filmler şöyle:
"Paranın gücü", "Acı Su", "Donanmanın Gülü", "Şabancık", "Taşı Toprağı Altın Şehir", "Ah Bu Ne Dünya", "Bıktım Her Gün Ölmekten", "Meraklı Köfteci", "Ah Bu Gençlik", "Minik Cadı", "Ateş Böceği", "Ah Nerede", "Üçkağıtçılar", "Baba Bizi Eversene", "Kara Murat Ölüm Emri", "Yumurcak", "Uyanık Kardeşler", "Yalancı Yarim", "Vurgun", "Keloğlan ile Cankız", "Öksüzler", "Sev Kardeşim", "Yumurcağın Tatlı Rüyaları", "Ali Baba Kırk Haramiler", "Sezercik Yavrum Benim", "Ayşecik Yuvanın Bekçileri", "Bir Katil Sevdim", "Denizciler Geliyor", "Sevgili Öğretmenim", "Şoförün Kızı", "Çanakkale Aslanları", "Kendini Arayan Adam", "Gönül Avcısı", "Sevimli Haydut", "Vatan Uğruna", "Meçhul Kahramanlar", "Efelerin Efesi", "İstiklal Madalyası".
Savaş Dinçel kimdir?
Savaş Dinçel, 1942 yılında İstanbul'da doğdu. İlkokulu Koca Ragıp Paşa İlkokulu'nda okuduktan sonra eğitimine İstanbul Erkek Lisesi'nde devam etti. Ardından İstanbul Belediyesi Konservatuvarı Tiyatro Bölümü'ne başladı. Tiyatro eğitimine devam ederken bir yandan da karikatür çizmekteydi. 1962 yılında başladığı İstanbul Şehir Tiyatroları'ndan 1980'de sıkıyönetim ilan edilmesiyle uzaklaştırıldı.Bir dönem Güldürü Eğitim Merkezi'nde ve Günaydın Gazetesi'nde karikatürist olarak çalıştı. Günaydın Gazetesi'ndeki "Tonton" adlı karikatürü ile tanındı. Münir Özkul Tiyatrosu, AST Tiyatrosu, YEN-AR Tiyatroları'nda çalışan Dinçel, Müjdat Gezen'le birlikte Miyatro Vatandaş Tiyatrosu'nu kurdu. Bir süre sonra Şehir Tiyatroları'na geri dönen Dinçel, iki tane karikatür sergisi açmıştır. 1997 yılında "Kurtuluş" adlı sinema filminde İsmet İnönü'yü canlandırdı. Yine aynı yıl Mustafa Altıoklar'ın yönetmenliğini yaptığı başrollerinde Okan Bayülgen, Müjde Ar ve Mustafa Uğurlu'nun yer aldığı filmde "Berber Ali"yi canlandırdı.
1998 yılında "Cumhuriyet" adlı sinema filminde tekrar İsmet İnönü'yü canlandırdı. Ardından 2000 yılında "Dar Alanda Kısa Paslaşmalar" adlı filmde canlandırdığı Hacı karakteriyle 8. ÇASOD Film Ödülleri'nde ve 22.Siyad Türk Sineması Ödülleri'nde "En İyi Erkek Oyuncu" Ödülleri'ni aldı.
2002 yılında ATV'de "Ekmek Teknesi" adlı dizide Nusret Baba rolüyle karşımıza çıktı. 2006 yılında Ömer Uğur'un "Eve Dönüş" adlı filminde rol aldı. Vefatına kadar Şehir Tiyatroları'nda oyunculuk ve yönetmenlik yapmış olan Savaş Dinçel, son olarak ATV'de yayınlanan "Sessiz Gemiler" adlı yapımda yer almıştır.
Sessiz Gemiler adlı dizinin çekimleri sırasında sırasında rahatsızlanan Dinçel, geçirdiği ameliyat sonrasında yaşadığı komplikasyonlar sonucunda 20 Aralık 2007 tarihinde yaşama gözlerini yummuştur.
Kâmil Sönmez kimdir?
Kamil Sönmez (d. 1947, Perşembe, Ordu), asıl adı Kamil Sönmer'dir. Çoğunlukla Karadeniz türküleri seslendiren Türk halk müziği sanatçısı ve sinema, tiyatro oyuncusu. İlköğretimini Giresun'da tamamladıktan sonra, Ankara Devlet Konservatuarı Opera-Şan bölümüne girdi. 1966-1968 yılları arasında askerlik görevini yaptı. Askerlik sonrası Avni Dilligil Tiyatrosu’nda profesyonel tiyatro oyunculuğuna başladı. Sırasıyla Ankara Sahnesi ve Ankara Kardeş Oyuncular Tiyatrosu'nda çalışmalarını sürdürdü. Tiyatro’da oyunculuğunu sürdürürken Zülfü Livaneli’nin yapımcılığında ilk plağı olan İnce Memed - Hekimoğlu ile şarkıcılığa başladı. Sonra halk türküleri sınavını kazanarak radyoya girdi. Karadeniz türkülerinin en önemli sanatçılarından biri oldu. Bu sırada sinema filmlerinde de rol aldı. 1999 yılında Kültür Bakanlığı'nca verilen Devlet Sanatçısı unvanını almıştır.
Kamil Sönmez, 20 Aralık 2012'de yaşamını yitirdi.
Nazife Güran kimdir?
5 Eylül 1921'de dünyaya gelen Nazife Güran'ın hayatının ilk yılları, Büyükelçi olan babasının görevi sebebiyle, sıkça yer değiştirerek geçti.
İlk piyanosu, babasının görevi için bulundukları Kafkasya'dayken alındı, burada piyano derslerine başladı. Beste yapma yeteneği ile küçük yaşta kendisini gösterdi.
İstanbul'da Işık Lisesi'ne devam ederken Cemal Reşit Rey'den ders aldı. Babasının Berlin'e tayin edilmesi üzerine gittiği Almanya'da Berlin Yüksek Müzik Akademisi'ne kabul edildi.
Zamanın müzik otoritesi Prof. Rudolph Schmidt'ten piyano, Prof. Paul Höfferden kompozisyon dersleri aldı. Büyükelçi Hüsrev Gerede'nin teşviki ile ilk konserini Berlin Radyosu'nda verdi. Besteleri Paul Höffer tarafından Prag'da plak yapıldı.
Ankara'da oturduğu sokağın adı Bestekar sokak olarak değiştirildi.
Tunalı Hilmi'nin meşhur sokağının adı, onun yaşadığı dönemde 1950'li yıllarda Bestekar sokak olarak isimlendirildi.
Yaklaşık 1000 eser besteleyen Nazife Güran, kendi yazdığı sözlerin yanı sıra, Ahmet Haşim ve Yahya Kemal gibi şairlerin şiirlerini de bestelemiştir. Tarihi olaylardan ilham aldığı eserlerinde görülmektedir.
Kore Savaşı nedeniyle bestelediği Kore Marşı Kore'de Türklerle yapılan evliliklerde evlilik marşı olarak çalınmaktadır. Amerika Başkanı John F. Kennedy vurulduktan sonra Kennedy Noktürnü besteledi. Bu beste bu bu beste Boston'daki Kennedy Müzesi tarafından sergilenmektedir ve bestecisi Nazife Hanım eserinden ötürü ödüllendirilmiştir. 'Anıtkabre Doğru', 'Atatürk Gençliği'ne Marşlar', 'Piano Eşliğinde Mezzo-Soprano için Liedler', 'Piano için 3 konser etüdü', 'Mehlika Sultan Ses ve Piano için Ballade' gibi eserler besteledi.
20 Aralık 1993'te kaybettiğimiz Nazife Güran, bu topraklarda yetişmiş en büyük bestecilerden biriydi şüphesiz.
Nazife Güran'ın anısına 2006 yılında soprano Ece İdil ve piyanist Metin Ülkü tarafından eserleri seslendirilmiş ve Nurdan Bir Hale adı ile albüm yapılmıştır.
Comments