13 Kasım 2024 TRT Radyolarının sevilen sanatçısı Kemal Koldaş'ın 5. ölüm yıldönümü. TRT'de çalıştığım 27 yıl boyunca yanında/yakınında bulunmaktan/olmaktan büyük zevk aldığım Sevgili Kemal Koldaş'ı yerdeşi Metin Yılmaz'ın www.sozcu18.com haber sitesinde yayımlanan anılarına ve birikimine dayanarak anıyoruz... (Alâettin Bahçekapılı)
20.11.2019
Metin YILMAZ
metinkorgun@gmail.com
Benim çocukluğumda, Çankırı'da radyosu olmayan ev yoktu. Bizim evde de Mascot marka pilli bir radyomuz vardı. Bu radyo, Korgun'daki evimizde halen çalışır vaziyette durur.
O yıllarda, radyo çok etkili bir öğretmendi. Radyo sayesinde, işitsel anlamda bir çok bilgiler edindik. Türk ve dünya edebiyatının birçok klasiğiyle radyo oyunları sayesinde tanıştık.
Bir çok türküyü; unutulmaz Yurttan Sesler Korosu sayesinde ilk kez radyodan dinledim.
Muzaffer Akgün, Nezahat Bayram, Aliye Akkılıç, Fatma Türkan Yamacı, Nurettin Dadaloğlu, Ahmet Sezgin, Osman Türen, Hacer Buluş, Muazzez Türüng o dönem dinlediğim Türk Halk müziği sanatçılarından aklımda kalan isimler…
Kemal Koldaş’ta; işte o radyolu yıllardan hafızamda kalan Türk Halk Müziği sanatçılarından biridir. Onun, "Aslan Mustafam, Elmaların yongası ve Derdim çoktur hangisine yanayım...” türküsünü pek severdim.
Radyoda sadece şarkıyı ya da türküyü okuyan sanatçı değil; saz arkadaşları da "çalanlar" olarak anons edilirdi. Emin Aldemir, Ahmet Gazi Ayhan, Adnan Akmeriç, Yaşar Aydaş, Hüseyin İleri, Atila Mayda’da o anonslardan yine aklımda kalanlar...
Kemal Koldaş bir dönem derlediği ve seslendirdiği Konya Türküleriyle de isim yapmıştı. Konya türkülerinin en iyi kadın yorumcusu Bedia Akartürk, en iyi erkek yorumcusu da Kemal Koldaş'tı.
Okuduğu ve derlediği Orta Anadolu türküleri ve özellikle Konya yöresi türkülerinden dolayı ben de Kemal Koldaş’ı Konyalı sanıyordum. Ta ki; bir gazete haberindeki açıklamasını okuyuncaya kadar…
"Niçin özellikle Orta Anadolu Türküsü okuyorsunuz?" sorusuna Kemal Koldaş’ın cevabı; “Bu yöre türkülerine özel bir sempati duyuyorum, ancak bunun da ötesinde gırtlak yapım Orta Anadolu türküleri okumama çok uygun. Özellikle de Konya türkülerini okuduğumu duyan radyo dinleyicilerinin çoğu beni Konyalı zannediyor. Oysa ben Çankırılı'yım" olmuştu...
Televizyonun, radyoyu tahtından indirmesinden sonraki yıllarda radyo sanatçılarının adı daha az bilinir ve daha az duyulur oldu. Televizyon, sanatçı sıfatı taşımayan üç günlük sözde şarkıcıları sırf görsel ilgi adına ekrana sürerek, radyo sanatçılarına üvey evlat muamelesi yaptı.
Nitekim 1983 sonlarında Televizyon programına çıkan Kemal Koldaş, "Televizyonun radyo sanatçılarını hatırlamayışı çok üzücü bir durum, TRT sanatçıları olarak televizyonda daha çok yer almalıyız..." diye sitem etmişti.
Kemal Koldaş, “Çankırılı türkücü ekrana müzikten anlamayanların çok sık çıktığını söylüyor!" başlığıyla verilen bir başka gazete haberinde şunları söylemişti:
"Radyo ve televizyon aynı kurumun iki ögesi ancak televizyonun, radyo sanatçılarına karşı takındığı tutum tıpkı düşman iki kardeş gibi. Sanatla hiç ilgisi olmayan, müzik bilgisi hiç mi hiç bulunmayanlar 'sanatçı' diye gün aşırı ekranlara gelirken, yıllarını bu yola adamış birçok radyo sanatçısı ancak yılda bir kez hatırlanıyor. Bu utanç verici bir durumdur! Yine de buna şükür demekten başka elimizden başka bir şey gelmiyor."
Emekli olduktan sonra, neredeyse hiç bir müzik programında adını duyamadığımız Kemal Koldaş’a TRT’de strateji uzmanı hemşehrimiz Cemil İman vasıtasıyla ulaştım. İlerlemiş yaşına rağmen, telefondaki davudi sesi, az sonra türkü söyleyecekmişcesine etkileyici ve tazeydi.
TELEFON GÖRÜŞMESİNDEN ALDIĞIM NOTLAR...
Babası Kâmil Bey, Bayramören’in eski adı "Bağra" olan Karakuzu köyünden gelmiş İstanbul’a. Annesi Neval Hanımsa Korgun Ildızım köyünden. "Bu bilgileri, nikah defterlerinden öğrendim" diyor. Dedesi Sazcı Kamil namıyla bilinirmiş Çankırı'da…
Anneannesi Gülsüm Hanım ata biner, ava gidermiş… Koldaş’ın “Nur, Nigar, Nihal, Neval” ismini taşıyan 4 kız evladı var. Dördü de evli olan kızlarından 10 torunu var. Kemal Koldaş 1935 yılında doğduğu yer olan İstanbul Erenköy Sahrayı Cedid mahallesinde ikamet ediyor. İlk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra baba mesleği olan marangozluğa başladı. Bu sırada Türk sanat müziğine ilgi duyarak amatör çalışmalarda bulundu. 1955'te tamamladığı askerliğinin ardından 1960 yılında İstanbul Radyosu sınavına giren Koldaş, koro sanatçısı olduğunu “ihtilalde girdim” diye vurguluyor. 1962'de kadrolu ses sanatçısı olarak radyoda solo programlara başladı. 1965'te İstanbul Belediye Konservatuarı’na başlayan Kemal Koldaş, bu dönemde derlemelere ağırlık vererek Konya ve Domaniç'ten birçok türkü derledi. Ayrıca kendine ait besteleri de olan Kemal Koldaş’ın derlediği ve notaya aldığı türkülerden bazıları: Altın yüzük yeşil kaş, Bir seher uğradım göl kenarına, Çıkma dışarılara da gün vurur seni, Elif gızının da mendiline mestine, Ermeneğin keklikleri ötüyor, Gezdim Karaman'ı gördüm Konya'yı, Sabahınan esen seher yeli mi, Şu Sille'nin Sokakları, Tosun at yorulur da gönül yorulmaz,İzmir'in içinde al yeşil bayrak, Yaylalar içinde Erzurum Yayla, Serenler serenler de yüksekte serenler, Meşeden gel a sürmelim meşeden, Gesi bağlarında dolanıyorum, Limo... Bolu Göynük Türküsü olan 'Melek Hanım' türküsü de, onunla özdeşlemişti... TRT İstanbul Radyosu "Yurttan Sesler Topluluğu"nda solist ve korist olarak uzun yıllar çalışmış Türk Halk Müziği'nin usta ses sanatçısı Kemal Koldaş'ın TRT arşivinde 100’ün üzerinde derleme türküsü bulunuyor. Son olarak, okuduğu türkülerden seçilen “Elmaların Yongası” adını taşıyan albümü “TRT Arşiv serisinden” 2011 yılında yayınlandı. 7 Plak dolduran Koldaş, Mevlithan olarak da İstanbul'da isim yapmış; Bülbül Kasidesi'nin yeri ayrı onun için… Kadro yokluğundan İstanbul Radyosu'ndan emekli olamamış. 1985 yılında İstanbul Belediye Konservatuvarı'ndan emekli olmuş. Anneannesi gibi avcılık en büyük hobisi olmuş yıllarca, Avcılar Kulübünün müdavimlerinden. Kemal Koldaş, Hac’dan döndükten sonra avcılığı da, sazını da bırakmış. Kemal Koldaş, 2015 yılında evinde geçirdiği baygınlık sonrası hastaneye kaldırılmış ve yoğun bakımda tedavi görmüştü... Koldaş'ın vefatını Türk Halk Müziğinin önemli isimi Bedia Akartürk şu mesajla duyurdu: Türk Halk Müziği 'nin bilhassa da Konya türkülerinin önemli yorumcusu Kemal Koldaş'a Allah'tan rahmet; ailesi, yakınları, sevenleri ve camiamıza başsağlığı ve sabır diliyoruz... Çankırılı Türk Halk Müziği Sanatçısı Kemal Koldaş ile yaptığımız görüşmede "Bugüne kadar Çankırı’yı hiç görmediğini…" ifade etmişti. Ne yazık ki; Çankırı'yı görmek kısmet olmadan vefat etti. Allah rahmet eylesin. Sanatçımızın Türkiye radyolarında okuduğu en sevilen türküleri Hemşehrimiz Kemal Koldaş'ın ELMALARIN YONGASI adlı albümünde yer alan 19 türkü: 1. Çifte Çıkar Martinimin Dumanı 2. Yaylalar İçinde Erzurum Yayla 3. Posta Yollarını Dolanıyorum 4. Top Yatağın Önü Gayfe 5. Ardıçtandır Kuyuların Kovası 6. Mezar Arasında Harman Olur mu 7. Ayağına Geymiş Sedef Nalini 8. Elmaların Yongası 9. Gesi Bağlarında Dolanıyorum 10. Meşeden Gel a Sürmelim Meşeden 11. Evlerinin Önü Çevirme Çardağı 12. Kahvenin Önünden Gelir Geçersin 13. Karanfil Ocak Ocak 14. Gidin Bulutlar Gidin 15. Sana Öğreteyim Dağdan Aşmayı 16. Dağ Başında Kestane 17. Serenler Serenler Yüksek de Serenler 18. Haydan Olur Huydan Olur (Bahçe Duvarını Aştım) 19. İner Gelir Şu Dağların Dumanı
Comments