Bugün 25 Aralık. Şair, yayıncı Yaşar Nabi Nayır, araştırmacı Selahattin Batu, bestekâr ses sanatçıları Yusuf Nalkesen ve Mustafa Sağyaşar ile sinema araştırmacısı Nijat Özön'un doğum günü.
BRT Yayın Grubu olarak aramızda olmayan değerlerimizi saygıyla anarken, Mustafa Sağyaşar'a sağlıklı, uzun ömürler dileriz.
Doğum günü: Yaşar Nabi Nayır kimdir?
25 Aralık 1908’de Üsküp’te doğdu. İlköğrenimine Üsküp mahalle mektebinde başladı. Balkan savaşları dolayısıyla zaman zaman annesi ile birlikte İstanbul’a gelip giden Yaşar Nabi öğrenimini bu iki kentte sürdürdü.1924’te kesin olarak İstanbul’a yerleşmelerinden sonra 1929 da Galatasaray Lisesi’nden mezun oldu.
Ziraat ve Merkez bankalarında çalıştı.1934-1940 yılları arasında Hâkimiyeti Milli gazetesinde çevirmen ve yazar olarak çalıştı. Yaşar Nabi Bey 15 Temmuz 1933 yılında Ankara’da varlık dergisini yayımlamaya başladı. Dergiyi İstanbul’a naklettikten sonra kendini tümüyle yayıncılığa verdi ve varlık yayınevini kurdu. Uluslararası P.E.N yazarlar derneğinin Türkiye başkanlığını da yapmıştır. 1979 yılında kültür bakanlığı tarafından Türk kültür yaşamına katkılarından dolayı büyük ödül verilmiştir. Ölümüne kadar P.E.N yazarlar derneğinin Türkiye başkanlığı görevini devam ettirmiştir. Evli ve iki çocuk sahibi Yaşar Nabi 1981 yılında İstanbul’da hayatını kaybetmiştir. Ölümünden sonra derginin yönetimini kızı devam ettirmiştir. Ölümünün birinci yılında değerlendirme ve inceleme yazılarının yer aldığı yaşar Nabi’ye saygı adlı bir yapıt çıkarılmıştır. Her yıl 15 Temmuzda Yaşar Nabi Nayır anısına ödül töreni düzenlenmektedir. Yaşar Nabi yazın yaşamına şiir ile girmiştir. İlk şiirlerini kendi çıkardığı çocuk dünyası adlı dergisinde yayımlamıştır. Edebi nitelik kazanan diğer şiirlerini 1926 da Servet-i Fünun’da yayımladı. Altı arkadaşı ile birlikte(Cevdet Kudret, Ziya Osman, Vasfi mahir Kocatürk Sabri Esat Siyavuşgil, Muammer Lütfi ve Kenan Hulusi)yedi meşale adlı bir şiir kitabı çıkardı. Bu ortak çalışma kısa süren yedi meşaleciler hareketini ortaya çıkarmıştır. Yaşar Nabi zamanla şiirden koptu ve yazın yaşamına oyun, deneme, roman. hikaye, eleştiri, gezi notu gibi yazın dalları ile devam etti. Panait ve Balzac’tan romanlar çevirmiştir.
Doğum günü: Selahattin Batu kimdir?
(25 Aralık 1905-24 Mayıs 1973) Şâir, yazar.
Eceabat'ta doğdu. Gelibolu İdadisi ile İstanbul Yüksek Baytar Okulu'nu bitirdi (1925). Aynı okulda asistan iken Ziraat Bakanlığı tarafından ihtisas için Almanya'ya gönderildi (1927). Hannover Yüksek Veteriner Okulu ile Berlin Ziraat Fakültesı'nde uzmanlık eğitimi gördü. Dönüşünde Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi'nde Öğretim görevlisi oldu. TBMM'nin Vll'inci döneminde Çanakkale milletvekili seçildi. Zooteknik profesörlüğünden emekliye ayrılınca İstanbul'a yerleşti (1969). İstanbul'da öldü. Zıncirlikuyu Mezarlığı'na gömüldü. Cumhuriyet dönemi şâir ve tiyatro yazarlarındandır. Edebiyata şiir yazarak başiadı. Şiirlerinde hayatın bir anlık görüntüleri, gözlemleri ve intibaları vardır. Dili yalın ve sâdedir. Tabiat ve insana fazla yer verir. Deneme ve gezi notlarında daha canlı ve şairane dil, daha renkli bir üslûp mevcuttur. Tiyatro eserlerinde Yunan trajedilerinin etkisi görülür. Konularını Türk ve Yunan efsanelerinden alan bu oyunlarda hümanist görüşe ağırlık verilmiştir. Helena adfı oyunu manzum olarak Aimanca'ya çevrilmiş ve Avusturya'da yapılan Milletlerarası Tiyatro Eserleri Yarışması'nda ikincilik kazanmıştır. Aynı oyun Viyana Devlet Tiyatrosu tarafından Bregenz'de oynanmıştır (1950). Batu, eski Yunan trajedisine uyan eserler yazan ilk Türk şâiridir. Şiirlerini Varlık, Türk Dili ve Hisar dergilerinde yayımlamıştır.
Selahattin Batu Eserleri:
Şiir Bursa'da Yeşiller (1949), Rüzgârlı Su (1962).
Gezi notları, denemeler: İnsan ve Sanat (Denemeler, 1945), Romancero (Gezi notları, 1953), İsviçre Günleri (Gezi, 1966), Avusurya ye Venedik Günleri (1970).
Tiyatro : İphigenia Tauris'te (5 perde, manzum, dram, 1943), Kerem ile Aslı (5 perde, manzum, dram, 1943), Kerem (Adnan Saygun'un bir operası için yazılan fibretto, 1953), Güzel Helena (5 perde, manzum, dram, 1954, bas. 1959), Oğuzata (5 perde, manzum, dram, 1955, bas. 1961).
Doğum günü: Yusuf Nalkesen kimdir?
1923 yılında üsküp'ün iştib kasabasında doğdu.türk musikisine olan ilk ilgisi babasını bağlama,annesinin kanun çalmasından kaynaklanıyormuş.hiç kimseden ders almamış,eline geçen bir udu değerlendirmiş ve kendi değimiyle "tesadüfen udi" olmuştur.asıl mesleği olan öğretmenliği 1953 yılında sınavına girip kazandığı izmir radyosunda çalışırken aynı ilde sürdürmüştür.musikiye çok şeyler kazandırmış olan büyük bestekar,müzisyen,gönül dostu nalkesen 2003 yılının ilk dakikalarında evinde kalp krizi geçirerek vefat etmiştir.
eserlerinden bir kaçı:dargın ayrılmayalım diye koştum sana dün,çatılmış kaşlarınla kime düşmen gibisin,sormamışsın hiç kimseden,veda busesi,kapın her çalındıkça,o ağacın altını...
Doğum günü: Nijat Özön kimdir?
Yazın tarihçisi Mustafa Nihat Özön'ün oğlu Nijat Özön, 25 Aralık 1927'de İstanbul Beyoğlu Kumbaracılar Yokuşu'nda dünyaya geldi. İlköğrenimini İstanbul’da, orta ve yükseköğrenimini Ankara’da tamamlayan Özön, 1952'de Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin Türk dili ve edebiyatı bölümünden mezun oldu.
Kütüphanecilik eğitimi de alan Özön’ün sinemayla ilgili ilk yazısı, Aralık 1950'de Yağmur ve Toprak dergisinde çıktı.
Nijat Özön, 1952-1954'te yayıncılık, 1955-1958'de çevirmenlik yaptı, 1958’den 1980'de emekli olana kadar görev yaptığı Anadolu Ajansında ise çevirmen, sekreter ve bölüm şefi olarak çalıştı. 1966-1968'de Ankara Üniversitesi Basın ve Yayın Yüksekokulu'nda görev yapan Özön, 1964’ten 1992'ye kadar, Fransa Büyükelçiliğinin "Fransa’dan Haberler" adlı haftalık bültenini yayımladı.
İlk kitabı "Sinema Sanatı", 1956'da yayımlandı
Türkiye'de sinemayı hemen her yönüyle ciddi olarak ele alıp sinema biliminin yerleşmesinde ilk emeği geçenlerden olan Özön, sinema üzerine ilk kitabı "Sinema Sanatı"nı ve ilk ciddi sinema dergisi "Sinema"yı, 1956'da okuyucuyla buluşturdu. Özön, 1958'de ilk sinema ansiklopedisi, "Ansiklopedik Sinema Sözlüğü"nü, 1962'de "Türk Sineması Tarihi"ni, 1964'te "Sinema El Kitabı"nı, 1968'de "Türk Sineması Kronolojisi"ni, 1972'de ise "100 Soruda Sinema" adlı eseri sinemaseverlere sundu.
Bilgi Yayınevinin "Sinema Dizisi"ni 1965-1968 arasında yöneten Özön, Türk Dil Kurumunun önerisiyle sinema ve televizyon terimlerinin Türkçeleştirilmesine katkıda bulundu. Özön'ün kaleme aldığı "Sinema Terimleri Sözlüğü" 1963'te, "Sinema ve Televizyon Terimleri Sözlüğü" adlı eser 1983'te, "Sinema: Uygulayımı, Sanatı, Tarihi" eseri de 1985'te yayımlandı.
Sinema yazarı Özön, Eisenstein, Pudovkin ve Bazin gibi temel sinema kuramcılarının yapıtlarıyla bazı klasiklerin senaryolarını da Türkçeye çevirdi.
Türkçe diline ilişkin çeşitli eserler de kaleme aldı
Ayrıca 1975'te Arkın Sinema Ansiklopedisi’ni hazırlayan Özön, 1984'te Cumhuriyet Dönemi Türk Ansiklopedisi’nin Türk sinemasıyla ilgili bölümlerini yazdı.
Nijat Özön, 1980’de SİYAD Onur Belgesi, 1984’te İFSAK Sinema Ödülü, 1989’da 8. Uluslararası Film Festivali Onur Ödülü, 14 Kasım 1989 Türk Sineması Günü’nde ise sinemaya kırk yıl emeği geçenlere verilen plaketi aldı.
Fransa Milli Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Fransız dili ve kültürünün yayılmasına katkısından dolayı Özön'e 1990'da Palme academique nişanının "Officier" rütbesini verdi.
Njiat Özön'ün ayrıca "Resimli Uygulamalı Dilbilgisi" (1954), "Söylenişli Fransızca-Türkçe Sözlük" (1965, 1972, 1988), "Dil Kılavuzu" (1985, 1986, Güzel Türkçemiz adıyla 1986, Büyük Dil Kılavuzu adıyla 1995), "Okullar İçin Yeni Türkçe Sözlük" (1995), "Büyük Yazım Kılavuzu" (1999) ve "Temel Yazım Kılavuzu" (1999) adlı eserleri de yayımlandı.
Sinemada biçim ve estetiğe önem veren, sözünü sakınmayan bir yazar olarak tanınan Özön, 15 Aralık 2010'da kalp rahatsızlığı nedeniyle tedavi gördüğü Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde hayatını kaybetti.
Özön'ün Türkçeye kazandırdığı eserler
"Film Duyumu", Sergey M. Eisenstein
"Film Biçimi", Sergey M. Eisenstein
"Potemkin Zırhlısı" / "Harp Esirleri "/ "Cehennemden Dönüş", Sergey M. Eisenstein
"Çağdaş Sinemanın Sorunları" Andre Bazin
"Cehennemden Dönüş" John Ford, 1967,
"Harp Esirleri" Renoir 1967
"Sinemanın Temel İlkeleri" V. I. Pudovkin,1966
Doğum günü: Mustafa Sağyaşar kimdir?
Türk sanat müziği sanatçısı ve koro şefi, besteci. 25 Aralık 1932, Adana doğumlu. Müziğe profesyonel olarak 1951 yılında Ankara Radyosu'nda başladı. Bugüne kadar 125 küçük 45'lik plak, 10 taş plak, 10 uzun çalar yaptı. 400'ü aşkın parça yorumlamış olup TRT repertuvarında iki de bestesi bulunmaktadır. Ayşe ve Cemil adlarında iki çocuk sahibidir.
62 yıldır aralıksız müzik hayatına devam eden Mustafa Sağyaşar halen Müjdat Gezen Sanat Merkezi’nin Türk Sanat Müziği Bölüm Başkanlığını, Kız Kulesi TSM Korosunun şefliğini yürüterek hizmete devam etmektedir. 1998 yılında Kültür Bakanlığı'nca verilen Devlet Sanatçısı unvanını almıştır.
Bazı Albümleri:
Zeytin Gözlüm, Seni Sevda Çiçeğim
Çocuklar:
Burak Sağyaşar, Ayşe Sağyaşar, Cemil Sağyaşar
Çalıştığı Müzik Şirketleri:
İstanbul Plak, Odeon Müzik
Bazı Ünlü Şarkıları:
Karagözlüm Efkârlanma Gül Gayrı - 2000
Sabret Gönül - Kalmadı Sabrım · 2015
Dertliyim, Ruhuma Hicranımı Sardım da Yine – 2000
Karam
Hicranı açmıştır sinede yâre (Sabret gönül)
Elbet bir gün buluşacağız
Nasıl geçti habersiz
Beni kör kuyularda merdivensiz bıraktın
Bir ihtimal daha var
Bir gün sevdiğimi anlayacaksın
Aşkımı bir anlasan (Acemkürdi makamında eseridir)
Comments