Bugün 27 Mart. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Coşkun Kırca, Zeliha Berksoy Adnan Yücel, Hasan Pulur ve Kartal Tibet'in doğum günleri.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu kimdir?
27 Mart 1889'da Kahire'de doğdu. İlköğrenimine ailesiyle birlikte gittiği Manisa'da başladı. 1903'te İzmir İdadisi'ne girdi. Babasının ölümünden sonra annesiyle yine Mısır'a döndü, öğrenimini İskenderiye'deki bir Fransız okulunda tamamladı. 1908'de başladığı İstanbul Hukuk Mektebi'ni bitirmedi. 1909'da arkadaşı Şehabettin Süleyman aracılığıyla Fecr-i Âti topluluğuna katıldı. 1916'da tedavi olmak için gittiği İsviçre'de üç yıl kadar kaldı. Mütareke yıllarında İkdam gazetesindeki yazılarıyla Kurtuluş Savaşı'nı destekledi. 1921'de Ankara´ya çağrıldı ve bazı görevler verildi. 1923'te Mardin, 1931'de Manisa milletvekili oldu. Bir yandan da gazeteciliğini ve roman yazarlığını sürdürdü. 1932'de Vedat Nedim Tör, Şevket Süreyya Aydemir, Burhan Asaf Belge ve İsmail Hüsrev Tökin ile birlikte Kadro dergisinin kurucuları arasında yer aldı. Savunduğu bazı görüşler aşırı bulunduğu için Kadro dergisinin 1934'te yayımına son vermek zorunda kalmasından sonra Tiran elçiliğine atandı. Daha sonra 1935'te Prag, 1939'da La Haye, 1942'de Bern, 1949'da Tahran ve 1951'de yine Bern elçiliklerine getirildi. 27 Mayıs 1960'tan sonra Kurucu Meclis üyeliğine seçildi. Siyasal hayatının son görevi 1961-1965 arasındaki Manisa milletvekilliği oldu. 13 Aralık 1974'te Ankara'da öldü. Yazı Hayatı: Karaosmanoğlu yazarlığa Ümit, Servet-i Fünun, Resimli Kitap gibi dergilerde başladı. Fecr-i Âticiler'in 'sanat şahsî ve muhteremdir' görüşünü paylaştığı ve 'sanat için sanat' yaptığı bu ilk döneminde Nirvana adlı bir oyun, makaleler, denemeler, düzyazı şiirler ve öyküler yazdı. Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı sırasında ülkenin durumu, sanat anlayışını değiştirmesine yol açtı. Türk toplumunun çeşitli dönemlerdeki gerçekliğini sergilemek istediği için bir ikisi dışında eserlerinde belli tarihi dönemleri ele aldı. Kiralık Konak I. Dünya Savaşı öncesinin, Hüküm Gecesi II. Meşrutiyet´in, Sodom ve Gomore Mütareke döneminin, Yaban Kurtuluş Savaşı yıllarının, Ankara Cumhuriyet´in ilk on yılının, Bir Sürgün II. Abdülhamid döneminin işlendiği romanlardır. Panorama1923-1952 yıllarını kapsar. Karaosmanoğlu 1920´lerden sonra iyimser bir devrimci görünümündeyken, sonra umutlarını yitirerek romancılığını devrimci yönde kullanmaktan vazgeçmiştir. 1955'ten sonra da anı kitaplarından başka bir şey yazmamıştır. Romanları arasında en ünlüleri Nur Baba, Kiralık Konak ve Yaban'dır. Nur Baba, Karaosmanoğlu'nun ilk romanıdır. 1922'de kitap olarak çıkmadan önce gazetede yayımlanmıştır. Ama yazılışı ondan sekiz dokuz yıl öncesine gider. O yıllar Karaosmanoğlu'nun Eski Yunan ve Latin edebiyatıyla ilgilendiği ve Çamlıca'daki bir Bektaşi tekkesine devam ettiği dönemdir. Nur Baba'yı Euripides'in Bakkhalar'ından esinlenerek ve tekkedeki gözlemlerine dayanarak yazmıştır.
Coşkun Kırca kimdir?
27 Mart 1927 - İstanbul, üç çocuklu, evli.
Şişli Terakki Lisesi, Galatasaray Lisesi ve İstanbul Hukuk Fakültesi mezunu.
1950 de Yakındoğu Siyasi Şubesinde Aday Meslek Memuru, II. Katip olarak görev yapmış ve 1951 de askerlik hizmeti nedeniyle ayrılmıştır.
1954 de NATO nezdinde Daimi Temsilcilikte II. Katip, NATO Konseyi Alt Yapı Komitelerinde Temsilci, 1956 da Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde iktisat asistanı ve Üniversiteden istifa, 1956 - 1957 Forum dergisinde yazar, 1957 de Yeni Gün Gazetesinde yazar, 1957-1961 tarihlerinde Vatan Gazetesi Ankara Temsilcisi ve dış politika yazarı, 1957 de Akis Dergisinde yazar, 1960 - 1963 de Kim Dergisi ve Yeni Vatan Gazetesinde yazar, 1960 da Kurucu Meclis Temsilciler Meclisi Üyesi, Temsilciler Meclisi Anayasa Komisyonu Sözcüsü, ve Başkan vekili olarak görev yapmıştır.
Anayasa Mahkemesi Kanunu, Siyasi Partiler Kanunu, Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu, TRT Kanunu, Kamu Personeli Sendikalar Kanunu, Kamu İktisadi Teşebbüslerinin TBMM'ce Denetlenmesi Kanunu, Uzun Vadeli Planın TBMM'ce Görüşülmesi ve Karara Bağlanması Kanunu, Milletlerarası Antlaşmaların Onaylanması Usulüne Dair Kanun, Milletlerarası Münasebetlerin Yürütülmesinin düzenlenmesi Hakkında Kanun ile sair birçok Kanunun Komisyon Sözcüsü sıfatıyla yazarı ve savunucusu olmuş, Avrupa Konseyi Danışma Meclisi Üyesi, Bu Meclisin Siyasi ve İktisadi Komiteleri Üyesi olarak görev yapmıştır.
1962 -1968 Avrupa Ekonomik Topluluğu Türkiye Ortak Parlamento Karma Komisyonu Kuruluş Anlaşmasının müzakeresi ve bu Karma Komisyonunun Üyesi, 1963 - 1968 Dışişleri Bakanlığına dönüş, Haziran 1969 da Eski rütbesiyle Bakanlık Müşaviri, 1969 - 1970 Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi nezdinde Büyükelçi, Daimi Temsilci, 1970 - 1976 Bu sıfatla, İsviçre'deki Milletlerarası kuruluşların toplantılarında ve bu arada Milletlerarası Çalışma Teşkilatı, Ticaret ve Gümrük Tarifeleri Genel Anlaşması Teşkilatı'nda ve Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Genel Konferansı'nda Türk Heyeti Başkanı, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu'nda Temsilci, Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasındaki Katma Protokol'un Ticaret ve Gümrük Tarifeleri Genel Anlaşması Teşkilatı'ndan geçirilmesi, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu Başkan vekili, Birleşmiş Milletler Uyuşturucu Maddeler Komisyonu Başkanı, Birleşmiş Milletler Yakın ve Ortadoğu Uyuşturucu Maddeler alt Komisyonu Başkanı, Uyuşturucu maddeler konusundaki 1971 ve 1972 Birleşmiş Milletler Antlaşma Konferanslarında Türk Heyeti Başkanı, uyuşturucu maddeler konusunda Birleşmiş Milletler Teşkilatı ile Türkiye arasında girişilen tertip ve anlaşmaların 1974-1976 yıllarındaki müzakeresi, 1974 Temmuz, Ağustos aylarında Kıbrıs hakkındaki Cenevre konferansında Türk Heyeti Başkanı olarak görev yapmıştır.
Cenevre'deki Avrupa ve Güvenlik İşbirliği Konferansı ikinci döneminde iktisadi ve sosyal konularda Türkiye temsilcisi, NATO nezdindeki Büyükelçi, Daimi Temsilci, 1976 - 1978 Bakanlık Yüksek Müşaviri, 1978 -1980 Birleşmiş Milletler nezdinde Büyükelçi, Daimi Temsilci, 1980 - 1985, Deniz Hukukuna Dair Birleşmiş Milletler Konferansı'nın 1981 yılındaki son çalışma celsesi ile 1982 kapanış celsesinde Türk Heyeti Başkanı, 1985 - 1986 Ottowa Büyükelçisi, Avrupa Güvenlik ve işbirliği Konferansı Ottowa İnsan Hakları Takip Toplantısında Türk Heyeti Başkanı olarak görev yapmış ve 1 Temmuz 1986 da emekliye ayrılmıştır.
Emekliye ayrıldıktan sonra Hürriyet, Milliyet ve Yeni Yüzyıl Gazetelerinde yazılar yazmıştır.
İstanbul Milletvekili olmuş, anayasa Komisyonu Sözcüsü, Avrupa Konseyi, Parlamenterler Meclisi Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı Parlamenterler Meclisi üyeliği yapmıştır.
05.10.1995 - 30.10.1995 tarihleri arasında Dışişleri Bakanı olarak görev yapmıştır. 24 Şubat 2005'te vefat etmiştir.
Bildiği yabancı diller : Fransızca
Eserleri : "Devlette Yozlaşmayı Yenmek " (1990) adlı bir kitabı vardır.
Zeliha Berksoy kimdir?
Tiyatro ve sinema oyuncusu, yönetmen olan Zeliha Berksoy 27 Mart 1946 tarihinde doğdu. Opera sanatçısı Semiha Berksoy’un kızıdır. Çocukluğu annesinden dolayı operalar, tiyatro kulisleri, turneler, yurtdışı gezileri arasında geçti. Sıra dışı bir insan olan annesi Zeliha’yı dünyaya getirdiğinde 35 yaşındaydı. Zeliha, Viyana Devlet Operası’nda Tanrıların Çöküşünü izlediğinde üç buçuk yaşındaydı. Tiyatro oyunculuğuna Devlet Tiyatrosu’nun küçük rollerine çıkarak başlayıp, 1958senesinde Cadı Kazanı oyununda rol aldı ve 1965 yılında Ankara Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümü’ne girdi. Yurtdışında eğitim için Berlin’e gitti.
Berlin’in Zeliha Berksoy’un oyunculuk kariyerinde önemli bir yeri oldu. Berlin Asamble’den olabildiğince yararlandı. Tiyatro yazarı Brecht’in eşiyle çalıştı. Böylece bir tiyatro eğitimi alıp Türkiye’ye döndü. 1970’li yıllarda Türkiye’de tiyatrolar politik oyunlar sergilemeye başlamıştı. Ankara Sanat Tiyatrosu (AST), Dostlar Tiyatrosu, Halk Oyuncuları ve Dormen Tiyatrosu gibi dramatik oyunlar oynayan gruplar vardı.
Zeliha Berksoy 1970 senesinde Şişli Etfal Hastanesi’nde nöroloji bölümü şefi olan Dr. Yıldırım Aktuna ile evlendi; bu evlilikten, sonradan ekonomist olacak olan bir çocukları dünyaya geldi. 1974 senesinde Yıldırım Aktuna ile ayrıldılar.
Bu sırada, Vasıf Öngören’in yazıp yönettiği ve Ankara Birlik Tiyatrosu’nda sahnelenecek olan Asiye Nasıl Kurtulur adlı oyuna, Öngören’in isteği ile seçildi. Oyundaki annesi rolünü de Semiha Berksoy üstlendi. Oyun büyük başarı kazandı ve iki yıl sürekli olarak sahnelendi. 1969-1985 yıllarında Zeliha Berksoy iki kez en başarılı kadın oyuncu seçildi. Bu rolle birlikte, döneceği Berlin’e gitmekten vazgeçerek meslek hayatını Dostlar Tiyatrosu’nda sürdürdü. İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları’nda konuk sanatçı oldu. Kafkas Tebeşir Dairesi, Ferhan Şensoy’la Yedi Ölüm Günahı ve Keşanlı Ali Destanında oynadı. Bakırköy Belediye Tiyatrosu’nun 1974-75 sezonunda, tiyatro ve opera sahne öğretim üyeliği yaptı.
Berksoy 1980 senesinde üniversiteye geçti. Türkiye’nin üçüncü ödenekli tiyatrosu olan Bakırköy Belediye Tiyatrosu’nu kurdu. Beşiktaş Akatlar’da Melih Cevdet Anday Sahnesi’ni düzenledi ve kurdu. Bakırköy Belediye Tiyatrosu’nun kuruluşunda genel sanat yönetmeni olarak görev aldı. Ayrıca, Bakırköy Belediye Tiyatrosu bünyesinde kurulan Yunus Emre Tiyatrosu’nun yönetimindeydi. Beş yıl boyunca seçme repertuarlar sunumuna katıldı. Bir süre sonra anlaşmazlık nedeniyle buradan ayrıldı. Genco Erkal’la birlikte Dostlar Tiyatrosu’nda birçok oyunun altına imza attı. Brecht’in 100. doğum günü kutlamaları kapsamında Genco Erkal’ın yeniden düzenlediği Yosma oyununda (Brecht’in oyunlarından bir kolaj) Jeni rolünde oynadı.
Birçok başarılı tiyatro oyunu yöneten, oynayan ve üniversitede sayısız öğrenci yetiştiren Zeliha Berksoy, bu başarılarının yanı sıra 1989 senesinde üst üste iki film projesinde de yer aldı. Yavuz Özkan’ın çektiği Film Bitti yapımında Kadir İnanır’la, İrfan Tözüm’ün bir filminde de Tarık Akan’la karşılıklı oynadı.
Zeliha Berksoy, 1971 senesinden başlayarak İstanbul ve Ankara’da Brecht konserleri verdi. Lola Blau (1973), Taranta Babu’ya Mektuplar, Jokond ile Siyau (1977), Kafkas Tebeşir Dairesi (1980) gibi oyunlarda başarısıyla çeşitli ödüller aldı. Şu anda Beşiktaş Belediyesi Kültür ve Sanat Vakfı’nın danışmanlığını yapmakta olan Zeliha Berksoy, 2009 yılkında çekilen Güz Sancısı adlı filmde de oynadı. Halen Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Tiyatro Ana Sanat Dalı Başkanlığı’nı yürütmektedir.
Zeliha Berksoy’un rol aldığı oyunların bir bölümü şunlardır: Jokond ile Si-Ya-U, Yaşasın Savaş, Marlene, Nâzım’a Armağan, Yosma, Keşanlı Ali Destanı, Sofokles’in Antigone’si, Ben; Bertolt Brecht, Yaz, Kafkas Tebeşir Dairesi, Brecht Kabare, Asiye Nasıl Kurtulur ve Kaktüs Çiçeği. Yönettiği kimi oyunlar d şunlardır: Jokond ile Si-Ya-U, Mutlu Yıllar, Mikadonun Çöpleri, Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım ve Matmazel Julie.
Adnan Yücel kimdir?
Adnan YÜCEL (1953-2002)
27 Mart 1953’te Elazığ’ın Dilek köyünde dünyaya gelen Adnan Yücel, Diyarbakır Eğitim Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü’ne girdi. "Şiirimizde Garip Hareketi" üzerine master yaptı. Ankara değişik liselerde öğretmenlik yaptı. 1987'da Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ne Türk dili öğretim görevlisi olarak atandı. Türkiye Yazarlar Sendikası, PEN, Edebiyatçılar Derneği, Çukurova Üniversitesi Öğretim Elemanları Derneği üyesi de olan Yücel 24 Temmuz 2002'de öldü.
İlk şiiri "Ter Şiirleri" adıyla Yeni Adımlar dergisinde yayımlandı. Şiir ve yazıları Yapıt, Petek, Yeni Olgu, Somut, Türkiye Yazıları,Yazko Edebiyat, Anadolu Ekini, Dönemeç, Artı Oluşum, Edebiyat 81, Evrensel Kültür, Söylem, Sanat Emeği gibi dergilerde ve bazı gazetelerde yayımlandı. Bazı şiirleri Holandaca'ya çevrildi.
Yapıtları:
Şiir: Kavgalara Sözlenen Sevda (1979) Soframda Kaval Sesi (1982) Bir Özlem Bir Türkü (1983) Acıya Kurşun İşlemez (1985) Yeryüzü Aşkın Yüzü Oluncaya Dek (1986) Rüzgârla Bir (1989) Ateşin ve Güneşin Çocukları (1991) Çukurova Çeşitlemesi (1993) Sular Tanıktır Aşkımıza (1998)
Araştırma: Karacaoğlan, Yaşamı, Sanatı, Kişiliği ve Şiirleri (1993)
Hasan Pulur kimdir?
Hasan Pulur, 27 Mart 1932 yılında Erzurum‘da doğmuştur. Aslen Erzurum’un Aziziye (Ilıca) ilçesi Pulur köyündendir. Babası subay idi, tayinler sebebiyle çeşitli illerde okuluna devam etti. İlköğrenimini İstanbul‘da yaptı. Ortaokul ikinci sınıfını geçemediği için belge aldı ve okuldan ayrıldı. Üç yıl, çeşitli işlerde çıraklık yaptıktan sonra, tekrar öğrenime karar verip dışarıdan imtihanlara girerek diplomasını aldı. Liseyi İstanbul Kabataş Lisesi’nde yatılı okuyarak 1954 yılında mezun oldu. Bir süre İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne devam etti.
1952 senesinde Kabataş Lisesi’nde öğrenci iken Dönüm adlı sanat dergisinin yönet1954 arasında çeşitli sanat dergilerinde Hasan Nejat Pulur adı ile şiirleri ve düzyazıları yayımlandı. Erzurum‘un Pulur’undan gelen ailesinin “Dadaş”lığı, Hasan Pulur’un karakterinin özelliğidir.
Liseden sonra 1954 yılında Son Saat gazetesinde spor ve polis muhabiri olarak gazeteciliğe başladı. 1955 yılında Yeni İstanbul, Vatan, Havadis, 1957 yılında Akşam gazetelerinde çalıştı. 1 Mart 1958 tarihinde Milliyet gazetesinde Yazı işleri müdür yardımcısı oldu. 1968-1979 yılları arasında Milliyet gazetesinde Yazı işleri müdürü görevi yaptı. 1979-1986 yılları arasında Hürriyet gazetesinde Yayın Koordinatörü olarak çalıştı. 1986-1988 yılları arasında Güneş gazetesinde, Temmuz 1988 tarihinden sonra Milliyet gazetesinde çeşitli kademelerde çalışmıştır.
1961 yılından itibaren “Olaylar Ve Insanlar” adlı köşesinde pek çok günlük olaya ilişkin yazılar yazdı.
Yazdığı köşe yazıları ile Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin ve Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın yarışmalarında başarı ödülleri kazandı.
Hasan Pulur, 1957 yılında Meral Pulur ile evlendi. Eşi Meral Pulur 13 Şubat 2007 tarihinde vefat etti. Korkut ve Bülent adlarında iki oğlu vardır. Oğlu Korkut, kanser hastalığına yenilerek 17 Ağustos 2010 tarihinde 53 yaşında vefat eti.
Hasan Pulur, 2015 yılının Mayıs ayından itibaren hastalanarak hastaneye yoğun bakıma yatırılmıştır. 29 Kasım 2015 tarihinde kaldığı hastanede 83 yaşında vefat etti.
Kitapları : Olaylar Ve Insanlar-1 (1961 – 1972) Olaylar Ve Insanlar-2 (1973 – 1978 ) Olaylar Ve Insanlar-3 (1973 – 1978 ) Olaylar ve İnsanlar – 4 (1986-1988) Olaylar ve İnsanlar – 5 (1988 – 1990) Olaylar ve İnsanlar – 6 (1991 – 1992) Muhafızı Atatürk’ü anlatıyor: emekli general İsmail Hakkı Tekçe’nin anıları (2000) İnsanlar”ın Peşinde Bir Ömür (2006)
Kartal Tibet kimdir?
27 Mart 1938, Ankara doğumlu olan Kartal Tibet, Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümü'nden mezun olduktan sonra oyunculuk kariyerine başlamıştır. 1960 yılında Suat Yalaz tarafından yaratılan Karaoğlan'ın sinemaya uyarlanan ilk macerası olan Karaoğlan: Altay'dan Gelen Yiğit filminde başrol üstlendikten sonra dönemin jönleri arasına katılmıştır. Daha sonra Sezgin Burak'ın yarattığı ve bir başka yerli çizgi karakter olan Tarkan serisinde ana karakteri canlandırmıştır.
Tosun Paşa filmiyle birlikte de oyunculuğu bırakarak yönetmen koltuğuna oturmuştur. Şalvar Davası, Zübük, Sultan, Ölmeyen Aşk ve Gol Kralı en önemli filmleri arasında yer almaktadır. 2007 yılında televizyon projelerine yönelmiş ve Zoraki Koca adındaki televizyon dizisinin yönetmen koltuğuna oturmuştur.
2008 yılında ise Show Tv'de yayınlanan Hayat Güzeldir dizisini yönetmiştir. 1 Temmuz 2021'de aramızdan ayrılmıştır.
Comments