Bugün 17 Nisan. Cevat Şakir Kabaağaçlı, Ayşe Saffet Alpar, İsmet Giritli ve Tülay Bahçekapılı'nın doğum günü.
BRT Yayın Grubu olarak bu değerlerimizden aramızda olmayanları saygıyla anıyoruz. Bahçekapılı'nın doğum gününü kutluyoruz.
Doğum günü: Cevat Şakir Kabaağaçlı kimdir?
17 Nisan 1890’da Girit’te dünyaya geldi. Babası Ferik Mehmed Şâkir Paşa, annesi Sâre İsmet Hanım’dır. II. Abdülhamid dönemi sadrazamlarından Cevad Paşa amcası, ressam Fahrünnisâ Zeyd ile gravür sanatçısı Aliye Berger kız kardeşleridir. Çocukluğu babasının görevli olduğu Atina’da ve Büyükada’da geçti. Robert College’da okurken yazı yazmaya başladı (1904); daha sonra Oxford Üniversitesi’nde Yakınçağ tarihi öğrenimi gördü. Bir İtalyan hanımla evlenerek bir süre İtalya’da kaldı (1913). Türkiye’ye döndükten sonra babasıyla beraber bulunduğu Afyon’da, anlaşılmayan bir sebeple tabancasından çıkan bir kurşunla babasını vurdu; bunun üzerine on dört yıl hapis cezasına çarptırıldı, ancak vereme yakalandığı için yedi yıl sonra serbest bırakıldı (1921). Bir süre kendini tekke hayatına verdi. Bu arada basın dünyasına girdi ve Güleryüz, Yeni İnci, Resimli Gazete, Resimli Hafta, Zümrüd-i Anka, Resimli Ay gibi dergilerde yazılar yazdı, karikatürler çizdi, kapak resimleri ve desenler yaptı.
1925’te Hüseyin Kenan takma adıyla Resimli Hafta’da yayımladığı “Hapishanede İdama Mahkûm Olanlar Bile Bile Asılmaya Nasıl Giderler?” başlıklı hikâyesi hayatının akışını değiştirdiği gibi edebî kimliğinin belirlenmesinde de önemli bir rol oynadı. Bu hikâyenin asker kaçakçılığını teşvik ettiği ve halkı askerlikten soğuttuğu gerekçesiyle Ankara İstiklâl Mahkemesi’nce üç yıl süreyle Bodrum’a kalebent olarak gönderildi. Burada bir yılı aşkın bir süre kalarak bölgeye ve deniz hayatına bağlanmışken cezasının geri kalan kısmını çekmek üzere İstanbul’a dönmek zorunda kaldı. Bu sırada yeni doğan oğlu Sînâ’nın adıyla basın hayatına devam etti. Cezasının tamamlandığı 1928’de kendi arzusuyla tekrar Bodrum’a döndü ve İzmir’e yerleşeceği 1947 yılına kadar burada yaşadı. Bodrum’un Antik dönemindeki adı Halikarnassos’tan dolayı Halikarnas Balıkçısı takma adıyla eserlerini yazmaya başladı. Bir yandan da yurt dışından tohum ve fidanlar getirtip bunları Bodrum’un değişik yerlerinde yetiştirdi. İzmir’e yerleştikten sonra Demokrat İzmir gazetesinde gazeteciliğe ve yazı hayatına devam ederken turist rehberliği de yaptı. İzmir’den Bodrum’a kadar Ege kıyılarını “mavi yolculuk” adını verdiği rota ile gezdirdi. 13 Ekim 1973’te İzmir’de öldü; vasiyeti üzerine Bodrum’da Gümbet koyuna bakan Türbetepe’ye defnedildi.
Cevat Şakir’in Mütareke yıllarında çizdiği karikatürler, genellikle İstanbul’un gündelik hayatını konu alır ya da işgalci güçlere karşı yürütülen Millî Mücadele’yi destekleyici niteliktedir. Özellikle Ankara’da başlatılan mücadeleye muhalefet eden Ali Kemal’le ilgili karikatürü çok yankı uyandırmış ve sansürün daha da artmasına yol açmıştır. 1928’de yerleştiği Bodrum onun hayatında önemli bir dönüm noktası teşkil eder. Bu tarihe kadar daha çok karikatür, kapak resimleri ve desenler yapan Cevat Şakir bu tarihten sonra giderek ressamlıktan uzaklaşır ve kendisini tamamen yazarlığa verir. Bodrum ve çevresindeki hayat, tabiat, deniz, denizciler, sünger avcıları, balıkçılar, balıklar, kuşlar roman ve hikâyelerinin konusunu oluşturur. Bu konuları tamamen kendi yaşadıklarından ve bizzat gözlemlerinden yola çıkarak eserlerine gerçekçi biçimde yansıtmış, özellikle deniz ve denize bağlı insanların yaşayışları, çeşitli problemleri ve toprakla denizin mücadelesi en çok yer verdiği konular olmuştur. Tarihî muhtevalı romanlarında da yine esas konu deniz ve denizcilerdir. Deneme ve fikir yazılarında ise mitoloji ve tarih ön planda gelir. Eserlerinde özellikle Eskiçağ ve Antik dönem dil ve kültürleriyle bunlara ait mitolojik kişi ve kavramları kullandığı dikkati çeker. Batı medeniyetinin köklerini Anadolu’ya dayandıran ve bu coğrafyada doğan farklı kültürleri bir bütün olarak ele alan Cevat Şakir, aynı zamanda Azra Erhat ve Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte Mavi Anadolu hareketinin öncülüğünü yapmıştır.
Eserleri. Hikâye: Ege Kıyılarından (İstanbul 1939), Merhaba Akdeniz (İzmir 1947), Ege’nin Dibi (İstanbul 1952), Yaşasın Deniz (1954), Gülen Ada (1957), Ege’den (1972), Gençlik Denizlerinde (1973).
Roman: Aganta Burina Burinata (1946), Ötelerin Çocuğu (1955), Uluç Reis (1962), Turgut Reis (1966), Deniz Gurbetçileri (1969), Dalgıçlar (1991), Bulamaç (1996).
Deneme-İnceleme: Anadolu Efsaneleri (1954), Anadolu Tanrıları (1955), Anadolu’nun Sesi (1971), Hey Koca Yurt (1972), Merhaba Anadolu (1980), Düşün Yazıları (1981), Altıncı Kıta Akdeniz (1982), Arşipel (1982), Sonsuzluk Sessiz Büyür (1983).
Cevat Şakir ayrıca Mavi Sürgün adıyla hâtıratını yazmış (1961), mektuplarını da Azra Erhat Mektuplarıyla Halikarnas Balıkçısı adıyla bir araya getirmiştir (1979).
Doğum günü: Prof. Dr. Ayşe Saffet Alpar kimdir?
17 Nisan 1903 tarihinde doğdu. Balkan Savaşı’nda İşkodra kalesini savunurken 30-31 Ocak 1913’te şehid olan Müşir Hasan Rıza Paşa’nın kızıdır. İlk kadın kimyacılardandır. Saffet Rıza Alpar, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Enstitüsünden mezun oldu.1933’te Üniversite reformunda İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Enstitüsü’ünde Ord. Prof. Herzog’un Sınaî Kimya ders muavini oldu. Aynı yerde doçent ve profesör oldu.Kimya fakültesi dekanlığı görevinde bulundu. Karadeniz Teknik Üniversitesi Temel Bilimler Fakültesi’nde Sınaî Kimya profesörü olarak ders verdi ve burada 1972-1974 yılları arasında dekanlık yaptı.Karadeniz Teknik Üniversitesi’nin rektörlüğünde bulundu. Türkiye’nin ilk kadın rektörüdür.1977 yılı genel seçimleri’nde MHP İstanbul 4.sıra milletvekili adayı olmuştur.1 Şubat 1981 tarihinde vefat etti.
Eserleri
* Su ve Teknologisi (İçme, Kullanma Sanayi ve Çirkef Suları), İstanbul, 1944, 176 s.
* Kimyasal Teknoloji – Yakıtlar, Anorganik ve Organik Kimya Sanayii, Şirketi Mürettibiye Matbaası, İstanbul 1946, VIII + 546 s.
* Sınaî Kimya Analiz Metodları, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları No 302, 1946 XXII, 482, 6 s.
* Su ve Teknolojisi İçme Sanayii, 1951, 196 s.
* Organik Sınaî Kimya, İstanbul Üniversitesi Kimya (2. Bask) Fakültesi Yayınları, Şirketi Mürettibiye Basımevi 1983, 464 s.
Doğum günü: Prof. Dr. İsmet Giritli kimdir?
Prof. Dr. İsmet Giritli, 17 Nisan 1924 tarihinde Kırım’ın Sivastopol kentinde dünyaya geldi. İlköğrenimini Kırım’da tamamladıktan sonra Türkiye’ye göç etti ve lise eğitimini Kabataş Erkek Lisesi’nde okudu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nden 1948 yılında mezun oldu. Bulvar gazetesi ile İstanbul Ticaret ve The Middle East dergilerinde makale ve yazıları yayınlandı. 1950 yılında İdare Hukuku Asistanı olarak göreve başladı, doçentlik tezini verdikten sonra akademisyenliğe devam etti. 1958-1959 yılları arasında New York Columbia Üniversitesi Hukuk Fakültesinde misafir öğretim üyesi ve araştırmacı olarak çalıştı. 1964 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Kürsüsünde profesör oldu. 1961 Anayasasını hazırlayanlar arasında yer aldı. Barolar Temsilcisi olarak Kurucu Meclis üyeliğine seçildi. Türkiye Millî Gençlik Teşkilatı (TMGT) Genel Başkanlığı ve Birleşmiş Milletlerde Türk Delegasyonu danışmanlığı yaptı. 1964-1968 yılları arasında TRT Yönetim Kurulu üyeliği ve başkanlığında bulundu ve Türkiye’de ilk televizyon yayınını gerçekleştiren yayıncı ekibin başında yer aldı. 1968-1969’da Columbia Üniversitesi Orta Doğu Enstitüsünde misafir öğretim üyesi olarak çalıştı. 1971-1972 yılları arasında Georgetown Üniversitesi‘nde Orta Doğu’da Amerikalı-Sovyet rekabeti konusunda dersler verdi ve Woodrow Wilson International Centers For Scholars’da İngilizce olarak yazdığı Super-Powers in the Middle East adlı kitap İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları arasında yer aldı. 1978-1979 yılları arasında Glasgow Üniversitesi‘nde Senior Research Fellow sıfatı ile petrol politikaları konusunda seminerler verdi. 1982-1991 yılları arasında Marmara Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu Müdürlüğü ve Radyo Televizyon Yüksek Kurulu üyeliği yaptı. 1976 yılında Meksika Milletlerarası Hukuk Akademisi’ne seçildi. 1985 yılında Fransızların Palmes Academiques Nişanı’nı ve Chevalier unvanını kazandı. 1999 yılından itibaren İstanbul Kültür Üniversitesinde öğretim üyeliği görevinde bulundu. Anayasa Hukuku, Günümüzde Atatürkçülük, Günümüzde Haberleşme(Olaylar,Sorunlar-Gözlemler), Günümüzde İnsan Hakları, İdare Hukuku 1, İdare Hukuku 2, Kara Altın Kavgası Petrol ve Politika, Solculuk Milliyetçilik ve Türkiye, Yıldönümleriyle Türk Devrim Tarihi, Çeşitli Yönleri ile Atatürk ve Atatürkçülük, Gençlik Hareketleri ve Ötesi, Türkiye’nin İdari Yapısı Kamu Yönetimi Teşkilatı, Atatürk ve Atatürkçülük, 1990’lara Girerken Bazı Olaylar ve Sorunlar, Kısa Türk Devrim Tarihi (Kurtuluş ve Kuruluş), Demokrasi Yakında, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ders Notları, Kemalist İdeoloji Siyasal ve Ekonomik Yönleri ve Kısa Türk Devrim Tarihi gibi eserleri bulunmaktadır. İngilizce, Rusça ve Fransızca bilen, sayısı 50’yi aşan kitapları bulunan hukuk profesörü ve yazar İsmet Giritli, 3 Şubat 2007’de yaşamını yitirdi. Levent Afet Yolal Camii’nde öğle namazının ardından kılınan cenaze namazının ardından Rumelifeneri’ndeki aile mezarlığında ebedi istirahatgahına uğurlandı.
Doğum günü: Tülay Bahçekapılı kimdir?
Kadir İncesu'nun objektifiyle Alâettin-Tülay Bahçekapılı 2014
17 Nisan 1949'da Eskişehir'de doğdu. Makine ustası İsmet ve ev kadını Şefika'nın ikinci kızıdır. Süheyla (Koyutürk)'nın kardeşi, Hulusi, Şahin, Ali, Soner ve Tamer'in ablasıdır.
1966-1977 arasında Almanya'da Olimpia ve Bosh fabrikalarında işçi ve maister yardımcısı olarak çalıştı.
TRT Prodüktörü Alâettin Bahçekapılı ile evlenerek yurda döndü. 1980'den beri BRT Reklam'ın sahibidir.
2005-2019 arasında Ataşehir Ev Kültür dergisi ile Haberci Gazete'nin ortağı ve genel yayın yönetmeni yardımcısı görevlerinde bulundu.
Sıla Burcu ve Dilek Damla adlarında iki kızı bulunmakta ve Ataşehir'de yaşamaktadır.
Comments