Korkut Akın yazdı...
Lafa gelince övündüğümüz geçmişimizi ne biliyoruz ne araştırıyoruz ne de tanıtıyoruz. Yine ne varsa “eski kuşak”ta ya da bir diğer deyişle “eski tüfek”lerde var. Canla başla, uğraşa didine, hiçbir karşılık beklemeden iğneyle kuyu kazar gibi çalışan Turgut Çeviker, bu kez Tevfik Fikret’i almış odağına ve deyim yerindeyse tuğla gibi bir kitap hazırlamış (Koç Üniversitesi Yayınları, Kasım 2021).
Abidin Dino çizimiyle Tevfik Fikret
Getirdiği yeniliklerle edebiyatımızın (gördük ki resimleriyle de) önemli bir dönüm noktası olan Tevfik Fikret, sadece şiirleri ve Galatasaray Lisesi öğretmenliği ve yöneticiliğiyle hatırlanıyor. Oysa mimari dehası da var: Hepimizin bildiği Aşiyan (şimdi müze), tasarımından yapımına, düzenlemesine kadar Tevfik Fikret’in düşüncesi…
“Muasır medeniyetler seviyesi” muhakkak ki, Rönesans’ı yaşamış, o büyük devrimi içselleştirmiş Batı ile yakalanabilirdi. Bunu da umutlu ve dirençli insanlar başarabilirdi. İşte, bu yolun ilk adımlarını, edebiyatta Tevfik Fikret atmış. Aruz veznini uyarlamış, şiirleriyle tanıtmış ve benimsetmiş.
Schneider Tempel’de açılan sergide dikkatimi en çok resimleri çekti Fikret’in. Dijital baskı sergisi olmasına rağmen alabildiğine özenli basılmış resimler çok ilginç. Biraz içine girince duygusunu, düşüncesini, ruhsal durumunu kavrıyorsunuz.
Araştırmacılar Turgut Çeviker kadar azimli olsa daha neler bulunur Tevfik Fikret üzerine, kim bilir. Tabii, Koç Üniversitesi de aynı şekilde; dijital baskı resim veya fotoğraflar yerine asıllarını toplayıp sergileyebilir. Buna da bağlı olarak hepimiz Fikreti’in dünyasını, düşüncesini -okuldan kalma bilgi kırıntısı dışında daha geniş- öğreniriz ve yaşamımıza rehberlik edebilir.
İnsan odaklı…
Kim ne derse desin, Tevfik Fikret şiirlerinde savaş karşıtlığını, din ve milliyet ayrımcılığını, düşmanlığı ve şovenizmi eleştirir (işte, bu nedenledir ki, sadece adını biliriz, dahası işlenmez okullarda). Toplumsal ayrımcılığı körükleyen devlete de karşıdır, devleti yönetmeye soyunanlara da… İnsan hak ve özgürlüklerinin hayata geçmesini ister.
"toprak vatanım, nevi beşer milletim insan/ insan olur ancak buna izanla, inandım/ şeytan da biz, cin de; ne şeytan, ne melek var/ dünya dönecek cennete insanla inandım..."
Tevfik Fikret’i hepimiz kabul etmeliyiz, giderek pesimist bir görünüm almış olsa da. Turgut Çeviker’in hazırladığı, dünden bugüne, hatta yarına ışık tutan “Tevfik Fikret” kitabını, öğrendiğimiz kadarıyla, Yılmaz Güney, Halit Ziya Uşaklıgil, Yahya Kemal Beyatlı, Nurullah Ataç, Sait Faik Abasıyanık, Sabahattin Ali, Fikret Muallâ, Yaşar Kemal, Âşık Veysel armağan kitapları takip edecek. Tabii, sergileri de olacaktır muhakkak. Merak heyecan ve umutla bekleyeceğiz.
Tevfik Fikret Turgut Çeviker
Armağan Kitap (Koç Üniversitesi Yayınları, Kasım 2021, 656 s)
Comments