Bilmek isteyeceğiniz en önemli 28 Haber

Güne başlarken bilmek isteyeceğiniz en önemli 28 Haber

23 Ekim 2021 Cumartesi

1 İş dünyası bu kez ses verdi: Dövizdeki artıştan tedirginiz İş dünyası temsilcileri Merkez Bankası’nın son faiz kararına karşı seslerini yükseltmeye başladı. Normalde hükümete yönelik eleştirel konuşmayan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, iş dünyasının TL’nin değerinde yaşanan rekor değer kaybından endişe ettiğini net biçimde ortaya koydu. TOBB Başkanı “Merkez Bankası’nın faiz indirimi kararı sonrası hem uzun vadeli faizlerin hem de döviz kurlarının artması reel sektörümüzü tedirgin etmektedir. Temennimiz piyasadaki faizlerin ve enflasyonun düşeceği, finansal istikrarın tesis edileceği ortama en kısa sürede kavuşmaktır” dedi. Son yıllarda ekonomi politikaları konusunda bile dikkatli konuşan TÜSİAD da son kararı eleştirdi. TÜSİAD Başkanı Simone Kaslowski, “Üzülerek söylemeliyim ki yaptığımız tercihler sonucunda, enflasyon görünümünün daha da bozulduğunu ve TL’nin bugün de yine değer kaybetmeye devam ettiğini görüyoruz. Tahvil faizleri ve ülke risk priminin yükseldiği bir dönemdeyiz” dedi.

2 TL değer kaybında dünya birincisi oldu Yılbaşından bu yana dolar karşısında yüzde 22.61 değer kaybeden TL, düşüşte dünyada ilk sırada yer alıyor. TL’yi, yüzde 15.3’lük kayıpla Arjantin Pesosu takip ediyor. Arjantin’de yıllık tüketici enflasyonu eylülde yüzde 52.5’e ulaştı. Listede üçüncü sırada ise yaklaşık yüzde 13’lük kayıpla Şili Pesosu bulunuyor. Şili’de enflasyon ise eylülde yüzde 5.3 seviyesine yükselmişti. Dolar karşısında en çok değer kazanan para birimi ise Rus rublesi oldu. Ruble enerji fiyatlarındaki artışın Rusya’nın cari fazlasını artırması ve Rus Merkez Bankası’nın enflasyonu dizginlemek üzere seri faiz artışlarına gitmesiyle birlikte bu yıl dolar karşısında yüzde 5.25 değerlendi. Çin Yuanı 2.18 değerlenirken, Tayvan Doları’nın değer kazancı yüzde 1.47 oldu. Güney Afrika Randı da yüzde 0.72 değerlendi.

3 Merkez Bankası’nın faiz indirimi arkasından ekonomik büyümeyi getirecek mi? Başlıktaki soru aslında en kritik konu. Çünkü Merkez Bankası’nın yüksek enflasyona rağmen politika faizini indirmesinin tek bir hedefi olabilir: Enflasyonla mücadeleyi arka plana koyup ekonomik büyümeyi sağlamak. Koç Üniversitesinden ekonomist Prof. Dr. Selva Demiralp bu soruya cevap aramış. Yazısı önemli.

4 Kavala: Artık duruşmalara katılmam anlamsız 1452 gündür tutuklu bulunan iş insanı Osman Kavala, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kendisi hakkında “Soros artığı” ifadesini kullanmasına ilişkin olarak yanıt verdi. Kavala “Cumhurbaşkanı’nın hüküm giymemiş ve yargılaması devam eden bir kişiye yönelik aşağılayıcı ve lekeleyici ifadeleri, insan haysiyetine saldırı niteliğindedir. Bunlar suçlu olduğum algısı yaratan ve yargıyı doğrudan etkileyen mesajlardır. Bu şartlar altında adil bir yargılama yapılmasına imkan kalmadığından, bundan sonra duruşmalara katılmamın ve savunma yapmamın anlamsız olacağına inanıyorum” diye konuştu. Alman hükümeti ise Erdoğan’ın aralarında Almanya büyükelçisinin de bulunduğu 10 büyükelçiye yönelik sözlerinin not edildiğini duyurdu. Kavala’nın derhal serbest bırakılması istendi.

5 Reza Zarrab’ın yeni hayatı ortaya çıktı Reza Zarrab’ın suçunu kabul ederek savcılıkla anlaşma yapıp itirafçı olduktan sonra ismini Aaron Goldsmith olarak değiştirdiği ve Florida’da Next Level isminde bir şirket kurarak at terbiyeciliği işi yaptığı ortaya çıktı. Türkiye’de iktidar tarafından bir dönem “Hayırsever işadamı” olarak tanımlanan Reza Zarrab, 22 Mart 2016’da kara para suçlamasıyla ABD’de tutuklanmıştı. Bir süre sonra savcıyla anlaşan ve itirafçı olan Reza Zarrab, tahliye edildi. Bu süreçte eşi Ebru Gündeş’ten boşanan Zarrab’dan, yıllardır haber alınamıyordu. Zarrab’ın izi, ABD’nin Florida eyaletinde bulundu. Adını Aaron Goldsmith olarak değiştiren Reza Zarrab’ın burada bir at çiftliği kurduğu ve sevgilisiyle yaşadığı ortaya çıktı. Hatta Zarrab’ın çiftliği, ABD’de haberlere bile konu oldu. Atçılıkla ilgili bir haber sitesine konuşan Zarrab, “Neredeyse 20 yıldır bu sektörün içindeyim ve genelde sıçrama üzerine çalışıyordum ve şimdi at terbiyesi konusuna da eğilmeye başladık. Tanrıya şükür arkamda çok iyi bir ekip var” dedi. Zarrap’ın bu at çiftliğini kurmak için gereken parayı nereden bulduğuna dair bir bilgi yok.

6 “Dedim, Ekrem, bize mazbatayı vermeyecekler” İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun eşi Dilek İmamoğlu Armağan Çağlayan’ın Gör Beni programına katılarak soruları cevapladı. Dilek İmamoğlu, seçim kazanıldığında Ekrem İmamoğlu’na, “seçimin verilmeyeceğini” söylediğini belirterek, “Mazbatanın verilmediği dönemde, vermeyecekler, iptal edecekler dedim. Ekrem bile ‘Ortada bir gerçek var, böyle bir şey olabilir mi?’ dedi. Dedim ki; ‘Olacak.’ Keşke yanılsaydım” ifadelerini kullandı. 7 Çevre Bakan Yardımcısı: AB’nin çevre standardına gelmek için 80 milyar Euro lazım Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Mehmet Emin Birpınar, Türkiye’nin çevre ve iklim değişikliğiyle mücadele konusunda Avrupa Birliği (AB) standartlarına gelmesi için kişi başına en az 1000 euro harcaması gerektiğini ve bunun da 80 milyar euro civarında bir para anlamına geldiğini söyledi. 8

MİT’den Gara’da 170 kilometre derinlikte operasyon Irak’ın kuzeyinde Gara sahasında tüm kadın teröristlerin sorumluluğunu yürüten ‘Şilan Guyi’ kod adlı Taybet Bilen, beraberindeki 2 PKK/KCK’lı terörist ile Kerkük kırsalında gerçekleştirilen MİT operasyonuyla etkisiz hale getirildi. Bilen 1999 yılında Mahmur’dan örgüte katıldı. 2004-2007 yılları arasında Şırnak Gabar bölgesinde terör örgütünün eylemlerini organize etti. 2013 yılında Suriye’de görevlendirildi. 2015 yılında Suriye Kamışlı’ya geçen Bilen, 2021 yılından itibaren de Gara sahası yönetiminde yer aldı.

9 TÜGVA yönetimine İBB’den maaş bağlanmış Bilal Erdoğan’ın kurucuları arasında olduğu Türkiye Gençlik Vakfı (TÜGVA) tartışılmaya devam ediyor. İlk olarak Halk TV’den İsmail Saymaz, belediye Ak Parti’den CHP’ye geçene kadar TÜGVA yöneticilerinin İBB’den aldığı maaşların bordrolarını paylaştı. Ardından CHP yönetimi bu maaşları grafikle gösterdi. Sadece TÜGVA Başkanı Enes Eminoğlu, İBB’den her ay 12 bin 60 TL maaş, 6 bin TL yönetici tazminatı ve üç ayda bir de 18 bin TL ikramiye almış. 10

FETÖ’nün Balyoz kumpası davası yeniden başlıyor Fetullahçı Terör Örgütü’nün yürüttüğü Balyoz kumpasında, aralarında Çetin Doğan, Özden Örnek ve İbrahim Fırtına’nın da bulunduğu 365 asker sanıktan 325’i, ağırlaştırılmış müebbet hapse mahkûm edilmişti. FETÖ kumpası bozulduktan sonra, askerler tahliye edildi. Soruşturmada ve davada görev alan yargı mensupları FETÖ’den yargılandı. Ancak 11 yıl sonra Balyoz kumpasının dosyası yeniden açıldı. Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin beraat hükmünü bozduğu 7 sanığın yargılanmasına İstanbul Anadolu 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde başlandı. 28 Şubat davasında müebbet hapis cezası verilen ve tutuklanan eski 1. Ordu Komutanı 84 yaşındaki Çetin Doğan, “FETÖ’nün iddiaları Yargıtay ilamında varlığını koruyor” diye konuştu.

11

Turizm cenneti Uzungöl´ün yeni imar planında üç kat sınırı! Trabzon’da imar kirliliği tartışmalarıyla gündeme gelen, dünyaca ünlü turizm merkezi Uzungöl´de koruma amaçlı imar planı revize edildi. Yöresel mimaride yapılaşma esas alınan projede konut ve pansiyonlar için 2, oteller için 3 kat sınırlaması getirildi. Planda kullanım amacı dışında tesis yapılamayacağı hükmü yer aldı. Otopark ve hafif raylı sistemle trafik sorununa çözüm önerildi.

12 Soylu’ya göre Kavala’yı serbest bırakmadık diye gri listeye alındık İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü’ne (OECD) bağlı Mali Eylem Görev Gücü (FATF) tarafından Türkiye’nin gri listeye alınmasına tepki gösterdi. Soylu “Terörü finanse eden Avrupa’dır, teröre güç veren de Avrupa’dır, teröre yön veren de Avrupa’dır, Batı’dır. Bunun maliyetini yaşayan, bunun mücadelesini yaşayan biziz ama suçladıkları Türkiye. Bu kadar yüzsüzlük olur mu?” diye sordu. Suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı konusunda yapılan faaliyetleri anlatan Soylu “Osman Kavala’yı serbest bırakmadık, Demirtaş’ı serbest bırakmadık. PKK ve FETÖ ile mücadelede kimseden talimat almadık. Şimdi bize başka türlü süreçler üzerinden bedel ödetmeye çalışıyorlar” dedi. Soylu, Kavala’nın serbest bırakılması bildirisine imza atan 10 büyükelçi için de “Edepsizler” ifadesini kullandı.

13 Kılıçdaroğlu: Erdoğan neden beni ve Akşener’i tehdit etti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Siyasi cinayetlerden endişeleniyorum” sözlerine tepki göstermiş, “Kılıçdaroğlu’nun açıklamaları tamamen deli saçması” demişti. Bu ifadelere Kılıçdaroğlu’dan yanıt geldi. CHP lideri, “Erdoğan, hangi gerekçeyle Meral Akşener’i ve beni tehdit etti? ‘İktidara talip olmaktan vazgeçin’ dedi. Savcılık önce bunun yanıtını alsın. Sonra biz gerekli cevabı veririz. Çünkü tehdidi yapan ben değilim. Tehdidi devletin bir numarası yaptı” dedi. Kılıçdaroğlu başkanlığında basına kapalı yapan Parti Meclisi toplantısına sunulan MYK raporunda CHP liderinin değerlendirmeleri yer aldı. Raporda CHP’nin K.Irak’tan sonra Bağdat, Tahran ve Şam’a da heyetler göndereceği belirtildi. CHP lideri Ankara Yenimahalle’de katıldığı açılışta ise Türkiye’nin OECD tarafından gri listeye alınması sonrası hükümeti eleştirdi. “Türkiye şüpheli devlet listesine alındı. Bu ülkenini itibarını bozmaya kimin ne hakkı var. Uyuşturucu baronlarının elini kolunu sallayarak gezdiği bir Türkiye’de güvenlik olabilir mi? Bunların tamamını değiştireceğiz” dedi. Kılıçdaroğlu bir görüşme de Otonomi Yönetim Kurulu ile yaptı. Otonomi Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Erkoç “Maalesef Türkiye’de devlette devamlılık olmuyor. Üzülerek söylüyoruz” diye konuştu.

14 Babacan: Dolar fırladı gidiyor, tutabilene aşk olsun! Aydın’da partisinin il başkanlığı binasının açılışında konuşan DEVA Partisi lideri Ali Babacan Hazine’nin borçlanma faizlerinin bir ay içerisinde yüzde 17.5’tan yüzde 20.5’a çıktığını, Hazine’nin 10 yıllık borçlanma faizinin 3 puan arttığını belirterek “Bizim Merkez Bankası dişli sıyırdı” dedi. Faiz indirimi kararının döviz kurlarını yerinden oynattığını söyleyen Babacan “Arkasından dolar fırladı gidiyor. Tutabilene aşk olsun. İktidar ortakları Türkiye’yi karanlık bir tünelin içine soktu. Bu tünelde hukuksuzluk, adaletsizlik var, bu tünelde yolsuzluk, işsizlik, hayat pahalılığı, yasaklar var” dedi.

15

MHP’nin hedefinde yine İmamoğlu var MHP lideri Devlet Bahçeli, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun hem Yunanistan hem de yurtiçi ziyaretlerini eleştirmişti. Bir tepki de yardımcısı Semih Yalçın’dan geldi. Yalçın, İmamoğlu’nu laubali olmakla eleştirdi. “İmamoğlu cambazı sadece kendi dalında oynasa olağan karşılanabilir. Ama o CHP’den HDP’ye ip uzatıyor, sonra üzerinde tehlikeli hareketler yapıyor. İstanbullu kendisinden hizmet beklerken o yurdun çeşitli yerlerinde İP’li ve HDP’lilerle taklalar atıyor” dedi.

16 Erdoğan: Sosyal medya milli güvenliği tehdit ediyor Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul’da Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ev sahipliğinde düzenlenen “Türk Konseyi Medya Forumu”na video mesaj gönderdi. Mesajında sosyal medya platformlarını hedef alan Erdoğan “Hiçbir denetimin veya otokontrolün olmadığı sosyal medya mecraları bugün hem demokrasiyi hem toplumsal barışı hem de devletlerin milli güvenliğini tehdit eder konuma gelmiştir. Türk dünyası dijital faşizmin yanı sıra uluslararası medyanın çifte standardından da muzdariptir. Özellikle 44 gün süren Dağlık Karabağ savaşı sırasında şahit olduğumuz iki yüzlü tavır meselenin ülkelerimiz açısından önemini ortaya koymuştur. Ermenistan ordusunun sivilleri hedef alan katliam ve balistik füze saldırıları hiç gündeme getirilmedi. Nasıl savunma sanayii ve askeri konularda tamamen yabancılara bel bağlamıyorsak, iletişim meselesini de başkalarına havale edemeyiz” dedi. 17

Akşener: Asıl mevcut sistem bizi tehdit ediyor İYİ Parti lideri Meral Akşener, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sosyal medyanın milli güvenliği tehdit ettiğine ilişkin sözlerine sosyal medya hesabından tepki gösterdi. Akşener “Asıl, Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemi bugün hem demokrasiyi hem toplumsal barışı hem de ülkemizin milli güvenliğini tehdit eder konuma gelmiştir” dedi.

18

Ak Partili vekil Kılıç vatandaşa küfür edip, tehdit etti Ak Parti Kahramanmaraş Milletvekili İmran Kılıç, sosyal medya hesabından kendisi hakkında olumsuz paylaşım yapan Zekeriya Atak’ı tehdit etti. İddiaya göre dondurmacılık yapan Zekeriya Atak, sosyal medya hesabında işe girme çabaları olumsuz sonuçlanınca, fare zehiri içerek belediye önünde intihar girişiminde bulunan bir vatandaşla ilgili hatırlatma yaptı. Ak Partili Kılıç’ın bir yakınının belediyede işe alındığını ileri sürdü. Paylaşımdan haberdar olan Kılıç, Atak’ı telefonla arayarak hem tehdit, hem de küfürlerle paylaşımı akşama kadar kaldırması yolunda süre verdi. Atak tehditleri cep telefonuna kaydederek suç duyurusunda bulundu. 19

Cumhurbaşkanlığı’ndan 10 büyükelçinin açıklamasına bir tepki daha Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Politikalar Kurulu tarafından yapılan açıklamada aralarıda ABD ve Almanya’nın da bulunduğu 10 büyükelçinin tutuklu Osman Kavala ile ilgili yaptığı açıklamaya tepki gösterildi. Açıklamada “Söz konusu diplomatlar bilmelidir ki Türkiye Cumhuriyeti insan haklarına saygılı, demokratik bir hukuk devletidir. Türk yargısı bağımsız olup, kimseden talimat almadan kendi kararlarını almaya muktedirdir” ifadeleri kullanıldı. 20 Rekor tazeleyen dolar 9.65 lirayı aştı Merkez Bankası’nın politika faizini yüzde 16’ya indirmesinin yarattığı şok döviz kurlarının yeni rekorlar kırmasına neden oluyor. Faiz kararından sonra iki gün içinde TL yüzde 4’ten fazla değer yitirdi. Dolar 9.6565 lirayı, Euro ise 11.2418 lirayı görerek rekor tazeledi. TL son iki günde en fazla değer kaybeden gelişen ülke para birimi oldu. Türkiye’nin kredi temerrüt risk primi (CDS) ise 458 baz puana yükseldi. 21

Yabancı bankalara göre dolar yıl sonunda 10,70’e kadar gelecek Merkez Bankasının faiz kararı sonrası yabancı bankalar TL/dolar kuru tahminlerini güncellemeye başladı. Çoğu banka, yıl sonuna kadar doların fiyatının 9.80 ile 10.50 arasında bir yerde olmasını bekliyor ama örneğin HSBC bankasına göre dolar 10.70’e kadar çıkabilir. 22 Fitch: Erken faiz indirimi, belirsizliği artıran yanlış politika adımları Fitch Ratings’in Türkiye’den de sorumlu kıdemli direktörlerinden Erich Arispe, Reuters’a faiz indirimiyle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Arispe “Türkiye’nin erken faiz indirimleri, belirsizliği artıran yanlış politika adımlarıdır. Faiz kararında siyasi bağlamın rol oynadığı görülüyor. Ödemeler dengesi kaynaklı belirgin baskı oluşması halinde faiz artışına yeniden dönüş olabilir. Yıl sonu için yüzde 17.2 olarak öngördüğümüz enflasyon tahminimiz üzerinde riskler yukarı yönlü” diye konuştu. Bu arada kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poors (S&P), Türkiye’nin döviz cinsinden kredi notunu “B+”, yerel para birimi cinsinden kredi notunu “BB-” ve görünümünü “durağan” olarak teyit etti. 23

Üç haftada tahvil ve swap’tan yaklaşık 5.4 milyar dolar çıktı Yabancı yatırımcıların tarihi düşük seviyelere inen TL ve tahvil pozisyonlarına rağmen piyasalardan çıkışları sürüyor. Merkez Bankası’nın 23 Eylül’de politika faizinde indirim sürecine başlaması sıcak para çıkışını hızlandırdı. 24 Eylül-15 Ekim dönemini kapsayan 3 haftada TL cinsinden toplam fon hareketlerinde (hisse, bono, carry trade) 5 milyar 414 milyon dolarlık çıkış görüldü. Söz konusu 3 haftada hisselerden 39 milyon dolarlık çıkışla ciddi bir değişim görülmezken, tahvillerden 787 milyon dolar, carry trade kanalından 4 milyar 593 milyon dolarlık çıkış oldu. 24

Üç puanlık indirim mevduatı vurdu Merkez Bankası’nın faiz indirimi en çok tasarrufunu TL’ye yatıranları olumsuz etkiledi. İndirimler güçsüz TL’ye yol açarken, kurla birlikte tahvil faizlerinde de sert yükselişler görülüyor. Kredi faizlerinde ise düşüş gözlenmiyor. Merkez Bankası son iki toplantıda faizleri üç puan indirdi. Böylece politika faizi yüzde 16’ya düştü. 23 Eylül’den bu yana mevduat faizlerinde 2.5 puanlık düşüş yaşandı. İhtiyaç ve konut kredilerinde kıpırdama olmadı. Taşıt kredilerinde ise 0.8 puanlık sınırlı bir düşüş görüldü. 25 FED fikir değiştirdi: Enflasyon kalıcı olabilir ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, enflasyonun beklenenden daha kalıcı olabileceğine işaret etti. Powell, ekonomik toparlanmanın dengesiz olduğunu söyledi. Faizleri artırmak için erken olduğunu vurgulayan Powell, “Sabırlı ve çok dikkatliyiz” diye konuştu. 26 Rusya faizi sert arttırdı Rusya Merkez Bankası politika faizinde beklentilerin üzerinde bir artışa imza attı. Banka politika faizini 75 baz puan artırarak yüzde 6.75’ten yüzde 7.5’e yükseltti. Beklenti faizin yüzde 7-7,25 düzeyine yükselmesi yönündeydi. Böylece ülkede, mart ayından bu yana altıncı kez faiz artışına gidilmiş oldu. Faiz artışı mart ayında 25 baz puan ile başlamıştı. Sonraki aylarda yapılan artışlarla ise yüzde 7,50’ye yükselmiş oldu. Ayrıca temmuzdan bu yana en yüksek aylık artış gerçekleşmiş oldu.

27 ABD mahkemesinden kritik Halkbank kararı ABD Temyiz Mahkemesi Halkbank’ın İran’ın ABD yaptırımlarını ihlal etmesine yardımcı olduğu iddiasıyla yargılanabileceğine hükmetti. Mahkeme Yabancı Devlet Dokunulmazlığı (FSIA) kanunu kapsamında Halkbank koruma altında olsa bile, bankaya karşı suçlamaların ticari faaliyet istisnası kapsamına girdiğini belirtti. Savcılar, Halkbank’ı İran’ın yararına bir şekilde petrol gelirini altına ve sonrasına nakde dönüştürmekle ve petrolden elde edilen gelirin transferini aklamak için gıda sevkiyatı yapıyor gibi göstermekle suçladı. Savcılar Halkbank’ın İran’a 20 milyar dolar aktarılmasına yardım ettiğini ve bunun en az 1 milyar dolarının ABD finansal sistemi üzerinden yapıldığını açıkladı. 28

Avrupa’da son bir yılda ev fiyatlarının en fazla arttığı ülke Türkiye oldu AB İstatistik Ofisi’nin açıkladığı verilere göre 30 ülke içinde artışın en çok görüldüğü ülke Türkiye oldu. Buna göre 2020 ile 2021 yılları ikinci çeyrek arasında konut fiyat endeksi 172,9’dan 223,4’e yükseldi. Türkiye’de ev fiyatları yüzde 29,2 arttı. 27 AB ülkesinde artış oranı yüzde 7,3 oldu. 30 ülke içinde ikinci sırada yüzde 16,1 ile Estonya yer aldı. Estonya’yı yüzde 15,6 ile Danimarka ve yüzde 14,5 ile Çekya izledi. Avrupa’nın en büyük ekonomilerinden Almanya’da ev fiyatları yüzde 10,9 arttı. Artış oranı Fransa’da yüzde 5,7 oldu.

Kaynak: www.10haber.net