Bugün 24 Ekim. Behçet Kemal Çağlar, İsmail Erez ve Sevinç Tevs'in ölüm yıldönümleri.
BRT Yayın Grubu olarak bu değerlerimizi saygıyla, sevgiyle anıyoruz.
Behçet Kemal Çağlar kimdir?
Cumhuriyet döneminin ünlü şairlerinden Behçet Kemal Çağlar Kayseri'nin Şabanbeyzadeler namıyla bilinen ünlü bir ailesinden Şaban Hamdi Bey'in oğludur. Babasının memuriyeti sırasında bulunduğu Erzincan'ın Tepecik köyünde 1908 yılında doğdu. Babası Kayseri'nin Bünyan Çağlayanı kıyısında yerleşmiş Burunguz isimli Türkmen oymağındandır, annesi Balıkesir'in Çepni yörüklerinden Kolağası Ahmet Ağa'nın kızıdır. Behçet ismi babasının amcasının ismi olarak, Kemal'de hürriyet kahramanı Namık Kemal'e izafetle verilmiştir.
1913 senesinde Behçet Kemal, Bolu'da İmaret İlkokuluna başlamıştır. İlk okul yıllarında bile dedesinden kendisine geçen yeteneğiyle şiir ezberlemeye ve okumaya meraklı olan Behçet Kemal'e öğretmenleri okulun bahçesinde yüksek bir yere çıkararak babasının ezberlettiği şiirleri okuturlardı.
Normal tahsiline 1915 yılında Konya'da başlamış, ilk olarak Mevlana türbesinin arkasındaki Numune Mektebi'ne devam etmiş, ertesi yıl, Konya Sultanisi'nin ilk kısmına devama başlamıştır. 1916 senesinin sonbaharında babası Kudüs Ziraat Müdürlüğü'ne tayin edildiğinden birkaç ay Kudüs'te kalmıştır.
Kudüs'ten Kayseri'ye gelen Behçet Kemal, ilk, orta ve lise tahsilini Kayseri'de yapmıştır. 1925 senesinde sınavla Zonguldak Maden Mühendis mektebine girmiş ve 1929 senesinde yüksek madem mühendisi olarak birincilikle bu mektepten mezun olmuştur. Maden Tarama Enstitüsü merkez mühendisi olarak Ankara'da göreve başlamıştır.
Halkevlerinin açılışında yazdığı ve şahsen rol aldığı Çoban Piyesi ve ardından yazdığı ve oynadığı Ergenekon Piyesi dolayısıyla büyük Atatürk'ün dikkatini çekmiştir. Değerli, ünlü yazarlar ve politikacılar ile yakın münasebetler kurmuş, ancak kişisel hiçbir karşılık beklemeyen derin vatan ve Atatürk devrimleri hayranlığıyla hepsinin sevgi ve takdirini kazanmıştır.1935'te Halkevleri müfettişi olarak görevlendirilmiş, bu görev ile yurdun her tarafını dolaşmış; halk şiirleri ve halk sanatı ile yakından ilgilenmek fırsatını bulmuştur.
Öncelikle Atatürk ve milli şiir temasında tanınmış, derin yurt sevgisi olan bir insandı. Gericiliği önlemede çaba harcamış, haftalık dergiler ve günlük gazetelerde bu konularda makaleler yazmıştır. Atatürk'ün ölümü Behçet Kemal'in ruhunda derin bir acı yaratmış, memleketin ve milletin kurtulmasında Atatürk'ün başarılarının hayranı olarak, kendisini Atatürk'e ve O'nun devrimlerine adamasına sebep olmuştur.
Büyük Millet Meclisi'nde Erzincan milletvekili olarak 25 Ocak 1949 tarihine kadar hizmet etmiştir. Atatürk devrimlerinden ödün verildiği gerekçesiyle partisinden de milletvekilliğinden de istifa etmiştir. Daha sonra sırasıyla Robert Kolej'de öğretmenlik, 1961 Kurucu Meclis üyeliği, TRT Yönetim Kurulu Başkanlığı, Akbank Neşriyat Müdürlüğü, TRT Program Uzmanlığı görevlerinde bulundu.
Behçet Kemal Çağlar'ın Eserleri
Şiir
Erciyes'ten Kopan Çığ,
Burada Bir Kalp Çarpıyor,
Benden İçeri.
Oyunları
Çoban (1933),
Atilla (1935),
Deniz Abdal.
Öteki Yapıtları
Halkevler (inceleme 1935),
Hasan Ali Yücel ve Eserleri (1937),
Hür Mavilikte Gezi (1947),
Dolmabahçe'den Anıtkabir'e Kadar (Gözlemler 1955),
Kur'an-ı Kerim'den İlhamlar (1966),
Atatürk Deniz'inden Damlalar (antoloji 1967),
Battal Gazi Destanı (1968),
Bugünün Diliyle Atatürk'ün Söylevleri (1969).
Yeğeni Selcan Teoman tarafindan yayina hazirlanan 4 adet eseri Destanlar (1997),
Bitmez Tukenmez Anadolu (1994)
Benden Iceri (1994) ve
Kuran'i Kerim'den Ilhamlar (1995) TC Kültür Bakanliği tarafindan basilmistir.
İsmail Erez kimdir?
İsmail Erez 28 Eylül 1919 tarihinde İstanbul- Bakırköy'de dünyaya geldi.
Galatasaray Lisesi'nden birincilikle mezun olan Erez, ardından Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde okumaya başladı. Buradan 1943 senesinde, yine derece ile mezun oldu.
Üniversite mezuniyetinin ardından Dışişleri Bakalnlığı bünyesinde çalışmaya başladı. Birleşmiş Milletler, Dünya Sağlık Örgütü ve UNESCO temsilciliği pozisyonları da dahil olmak üzere Dışişleri Bakanlığı bünyesinde çeşitli pozisyonlarda çalıştı.
Bir süre Washington DC Türk Büyükelçiliği Genel Sekreteri olarak görev yaptıktan sonra 19 Aralık 1967 tarihinde Beyrutbüyük elçiliğine atanan İsmail Erez, 1970 senesinde de Roma büyükelçiliğine atandı.
2 Kasım 1974 tarihinde Paris büyükelçiliğine atanan İsmail Erez, Paris Büyükelçiliği görevini yürütürken 24 Ekim 1975 tarihinde bir resepsiyondan döndüğü sırada Büyükelçiliğe 350-400 metre mesafede otomobilinin iyice yavaşladığı sırada ASALA terör örgütü mensubu 3-4 Ermeni terörist tarafından silahlı saldırıya uğrayarak şehit edildi. Saldırıda Erez’in şoförü Talip Yener de şehit olmuştur.
Sevinç Tevs kimdir?
1930 yılında, Hammâmîzade İsmâil Dede Efendi‘nin torunu olarak Ankara’da dünyaya geldi. Babası ise Arnavutluk Cumhuriyeti’nin Türk Büyükelçisi Süleyman Şefik Paşa idi.
ANKARA’DAN DÜNYAYA AÇILAN YOL
Ankara Devlet Konservatuarı‘nda eğitim gören bülbül sesli bu genç kadın, kardeşi Sevim Tevs ile Ankara Radyosu‘nda başta Andrews Sisters grubunun şarkıları olmak üzere o dönemin popüler şarkılarını seslendirmeye başladı ve kader çarkını Türkiye’nin ilk kadın caz sanatçısı olma yönüne çevirmiş oldu.
Tevs kardeşlerin ünü İstanbul’a kadar ulaştı elbette.. Ve o günden sonra başarı, Sevinç Tevs‘in peşinde koşar adım ilerledi.
Konservatuvardan mezun olduktan sonra İbrahim Özgür Orkestrası‘nda şarkı söylemeye başladı. İlk yurt dışı konserini ise Yunanistan‘da verdi. 1948 yılında Amerika’ya gitti ve New York Jazz Festivali’ndeki yarışmada, 12 kez Grammy Ödülü’nü kazanmış yakını Arif Mardin‘in For You adlı bestesi ile birinci oldu. 1949’da İlham Gencer ile birlikte İstanbul Radyosu‘nda yaptığı programları herkes tarafından çok beğenilmesi ve sevilmesine sebep oldu.
BBC TÜRKÇE’YE ÇIKAN İLK TÜRK ŞARKICI
İtalya, İsviçre, Yunanistan, İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri, Mısır ve Fransa’da birçok konser veren, BBC’de Berlin Televizyonu’nda çıkan ilk Türk şarkıcısı Sevinç Tevs; Türk Sanat Müziği’nin bütün klasik eserlerini de ezbere bilirdi.
Tevs ile ilgili “Jazz Söylemek İçin İdeal”, “20. Yüzyılın En Güçlü Seslerinden Biri” yorumları dünya çapında oldukça yaygın olmasına rağmen, maalesef Türkiye’de Sevinç Tevs gibi nadide sanatçılarımızın kıymeti, günümüzde hala bilinmemekle beraber; 3 eseri hariç hiçbir plak kaydı da bulunmuyor.. Biri, Take The ‘A’ Train, biri Oklahoma Blues biri Türkçe, “Ve Ben Yalnız.” 1968 yılında Apollonia Şarkı Yarışması’na besteci Selmi Andak‘ın bu muhteşem eseri ile katıldı ama dereceye giremedi.
Erol Pekcan, bir röportajında “Caz sizce nedir?” sorusuna, “Caz bence kesinlikle yorumdur ve yorum da Sevinç Tevs’dir” yanıtını vererek, Tevs’in ne denli başarılı olduğunu özetlemiştir aslında.. “Cazın Anası” olarak da bilinen bu kadın, aynı zamanda ünlü sanatçı Şehrazat‘ın da annesidir.
Sevinç Hanım, 24 Ekim 1976’da, 46 yaşında kanser hastalığından dolayı, ardında TRT Arşiv’deki kayıtları ve birkaç eseri hariç pek de iz bırakmayarak adeta muhteşem bir rüya gibi, elbette tertemiz ve tok sesiyle kalplere kazınarak; bu dünyadan göçüp gitti..
Comments