Bugün Artvin'in düşman işgalinden kurtuluşunun 103. yıldönümü.
Önce Artvin'i kurtuluşa götüren süreci anımsayalım:
Artvin’in Kurtuluşu Artvin 45 yıldan beri esaret altındadır. Gürcistan sefiri Siman MİDİVANI 17 Ocak 1921’de Ankara’ya gelerek itimatnamesini M. Kemal’e iletir. M. Kemal Gürcü sefaretinden derhal işgal ettikleri toprakları boşaltmalarını ister. Sefir geçen günler boyunca TBBM Hükümetini oyalamayı sürdürünce Hariciye Nazırı (30) Bekir Sami Bey Gürcistan’a sert bir nota verdi. 23 Şubat 1921’de TBMM ve Gürcü hükümetleri arasında Batum anlaşması imzalandı. Bu tarihten itibaren Artvin-Ardanuç-Borçka ve Şavşat’tan Gürcü kuvvetleri çekildi. 45 yıllık esaret sona erdi. Diğer yandan Trabzon’dan Artvin’e kuvvetleri ile hareket eden Miralay Şükrü Bey Oruçlu köyünden Kamil Beyi Kaymakam vekili tayin ederek kendisi Batum’a geçti. 7 Mart 1921’den itibaren Artvin’de Türk bayrağı dalgalanmaya başladı. Rusya, Çarlık yönetiminin yıkılması üzerine Birinci Dünya Savaşı’ndan çekilince yeni Sovyet hükümeti ile 18 Aralık 1917’de Erzincan Ateşkes Antlaşması imzalandı. Buna göre Ruslar Artvin’i boşalttılar. Daha sonra savaşın sona ermesiyle imzalanan 3 Mart 1918 tarihli Brest-Litovsk Antlaşması da Sovyetler Birliği ile Türkiye arasındaki sınırın 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı öncesindeki şekline getirilmesini kabul ettiğinden, Osmanlı birlikleri 1918 Martında tekrar Artvin’e girdiler. Ancak Artvin, bu defa da Türklerin elinde uzun süre kalamadı. Çünkü Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı’nda yenik sayılmış ve 30 Ekim 1918’de Limni Adası’nın Mondros Limanı’nda imzalanan Mondros Mütarekesi’ne göre Osmanlı ordusunun 1914 yılından önceki sınırların gerisine çekilmesi kararlaştırılmıştı. Bu sebeple Artvin tekrar boşaltıldı. İngilizler antlaşma gereğince 17 Aralık 1918’de Artvin, Şavşat ve Hopa’yı işgal ettiler. Artvin ve çevresinde beş ay kadar kalan İngilizler buradan çekilirken şehri Gürcistan’a bıraktılar. Artvin yöresindeki bu Gürcü işgali ise 1921 başlarına kadar sürdü. Artvin ve çevresinin kesin kurtuluşu Kâzım Karabekir Paşa idaresindeki 15. Kolordu’nun 30 Ekim 1920’de Kars’ı kurtarmasından sonra gerçekleşti. Bu zaferden sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi Gürcistan’a bir ultimatom vererek Ardahan, Artvin ve Batum’un teslimini istedi. Gürcistan yeni Türk hükümetinin bu isteğini kabul ederek kuvvetlerini 23 Şubat 1921 sabahından itibaren Ardahan, Artvin ve Batum’dan çekmeye başladı. Bu tarihten birkaç gün sonra Türk kuvvetleri Ardahan’dan başlamak üzere adı geçen şehirlere girmeye başladılar. 27 Şubat 1921’de Ardahan ve Şavşat Gürcü işgalinden kurtuldu. Artvin’in kurtuluşu ise 7 Mart 1921’de gerçekleşti. Böylece 1878-1921 yılları arasında 43 yıl süreyle Rus işgali altında kalan Artvin ve çevresi Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin ilk askerî ve diplomatik başarısı sonucunda kesin olarak Türkiye topraklarına katılmış oldu.
Artvin ve çevresi 1921 yılında Rus işgalinden kurtulup anavatana kavuşunca önce Ardahan Sancağı’na bağlandı. Ancak aynı yıl içerisinde, 7 Temmuz 1921 tarih ve 133 numaralı kanunla Artvin Sancağı kurulunca, Artvin bu yeni sancağın merkezi oldu. 1924 yılında sancaklar vilâyet haline dönüştürülünce Artvin de vilâyet oldu. Ancak Artvin vilâyeti 1 Haziran 1933’te lağvedildi ve burası bir kaza merkezi olarak merkezi Rize olan Çoruh vilâyetine bağlandı. Bu durum 3 yıl kadar sürdü. Artvin 4 Ocak 1936 tarihinde yeni kurulan Çoruh vilâyetinin merkezi oldu. 1956 yılında ise Çoruh adı kaldırıldı ve ilin adı Artvin haline getirildi.
ARTVİN’İN DÜŞMAN İŞGALİNDEN KURTULUŞ GÜNÜ MESAJLARI...
Artvin Valisi Cengiz Ünsal'ın, Artvin’in Düşman İşgalinden Kurtuluşunun 103. Yıl Dönümünü Tebrik Mesajı
Bugün Karadeniz’in son durağı, Serhat Şehir Artvin’imizin düşman işgalinden kurtuluşunun yıl dönümünü hep birlikte coşku ve gurur içinde kutlamanın mutluluğunu yaşıyoruz. Milletimiz tarih boyunca sürekli hür ve bağımsız olarak yaşamış, ne pahasına olursa olsun bağımsızlığından asla vazgeçmemiştir.
Bundan tam 103 yıl önce, vatan toprakları üzerinde dalgalanan ay yıldızlı bayrağının ve bağımsızlığının her şeyin üstünde olduğunu vermiş olduğu onurlu mücadele ile göstererek, “Ya İstiklal Ya Ölüm.” diyen ecdadımızın yolunda iz süren Artvin halkı, 7 Mart 1921’de Kurtuluş meşalesini yakmış Artvin’imizi düşman işgalinden kurtarmıştır.
Bir asır önce, vatanı ve milleti uğruna, şanlı bayrağımızı ve istiklalimizi korumak adına gerektiğinde gözünü kırpmadan canını veren Artvin halkı, içeriden veya dışarıdan, dirliğine, birliğine, kutsallarına el uzatan türlü düşmana karşı onurlu duruşundan hiçbir zaman taviz vermemiş, bu kararlılığı ve mücadele ruhuyla da var olmaya devam etmiştir.
Devletimiz, omuz omuza vererek birlik ve beraberlik ruhu ile her zorluğun üstesinden gelmeyi şiar edinen Aziz Milletimizin yanında olmuştur ve olmaya da devam edecektir.
Bizlere düşen görev; milli ve manevi değerlerimize sahip çıkarak, birlik ve beraberlik içerisinde bölünmez bütünlüğümüzü korumak için elimizden gelenin en iyisini yapmak olmalıdır.
Bu duygu ve düşüncelerle Artvin’in düşman işgalinden kurtuluşunun 103. yıldönümünü bir kez daha kutluyor, başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları olmak üzere bağımsızlığımızı borçlu olduğumuz aziz şehitlerimizi rahmet ve minnetle anıyor, gazilerimize saygı ve şükranlarımı sunuyorum.
BAYRAKTUTAN KURTULUŞ GÜNÜ MESAJI YAYINLADI
CHP Artvin Milletvekili, TBMM İdare Amiri Uğur Bayraktutan Artvin'in kurtuluş günü dolayısıyla bir mesaj yayınladı.
Hayati Akbaş
ANKARA-CHP Artvin Milletvekili, TBMM İdare Amiri Uğur Bayraktutan Artvin'in Kurtuluş günü dolayısıyla mesaj yayınladı.
Bayraktutan mesajında şu ifadelere yer verdi “Cumhuriyet Kenti Artvin’imizin düşman işgalinden kurtuluşunun 103. yılını kutlamanın coşkusu ve gururu içerisindeyiz. 7 Mart 1921’de bir işgal sonlanmış, bu ülkenin kuzey doğusunun kurtuluşu müjdelenmiştir. Artvin işgal altında olan ülkemizde yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen, sahip olduğu manevi gücü ve bağımsızlık inancıyla büyük bir kahramanlık örneği sergileyerek, düşmanı kovmuş ve özgürlüğüne kavuşmuştur.
Vatanına ve bayrağına bağlılığı, Mustafa Kemal Atatürk’e olan sevgisi ile tanınan Artvin, ülkemizin medeniyet meşalesidir. Ülkemizin, coğrafyamızın en önemli kentlerinden bir tanesi olan Artvin’imizin anavatana katılmış olması, esaretin büyük kahramanlıklarla son bularak kurtuluşun gerçekleşmiş olması Artvinlilerin en büyük gururudur. Milli birlik ve beraberliğin öneminin daha çok kavrandığı şu günlerde, böyle anlamlı bir günün coşku ile Artvin’imizde ve tüm yurtta kutlanması, ulusal hafızamızı tazeleyecek; milletimizin ihtiyacı olan birlik ve beraberlik duygularını güçlendirecektir.
Bu güzel topraklarda bağımsız yaşamamızı sağlayan Ulu Önderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları başta olmak üzere tüm şehitlerimizi, halk kahramanlarımızı ve gazilerimizi saygı, minnet ve şükranla anıyor, emanetleri olan bu kutsal toprakların her zaman koruyucusu ve savunucusu olacağımızı bir kez daha belirtmek istiyorum.
Biliyorum ki 7 Mart tarihi sadece Artvin’de ve ilçelerinde değil; ülkemizin ve dünyanın saymakla bitiremeyeceğimiz birçok noktasında Artvinlilerin sevincine, heyecanına şahitlik edecektir. Bu düşüncelerle ülkemizdeki her karanlığa kuzeydoğudan yükselen güneş Cumhuriyet Kenti Artvin’imizde yaşayan ve kalpleri Artvin için atan tüm Artvin sevdalılarının Kurtuluş gününü yürekten kutluyor, sevgi ve saygılarımı sunuyorum”.
Haberin ayrıntıları geliyor...
Comentarios