Bugün 1 Mart. Hüseyin Kemal Gürmen, Mutlu Menderes, A. Kadir ve Özay Gönlüm'ün ölüm yıldönümleri. Hukukçu Sabih Kanadoğlu da 28 Şubat 2023'te ayrıldı aramızdan.
BRT Yayın Grubu olarak bu değerlerimizi saygıyla, sevgiyle anıyoruz.
Hüseyin Kemal Gürmen kimdir?
Hüseyin Kemal Gürmen, 1901' yılında İstanbul'da dünyaya geldi. Darülbedayide eğitim gördü. Edebî tiyatro heyeti, Yeni Sahne, Raşit Rıza toplulukları ve İstanbul Şehir Tiyatrosunda (1927-34) oyunculuk yaptı. Sanat hayatının son senelerini İstanbul Şehir Tiyatrosunda geçirdi. Birçok oyun yönetti. 1940 yılından sonra sinema filmlerinde rol aldı. Tularemie (1936) adlı basılı bir oyunu vardır.
Mutlu Menderes kimdir?
1937 yılında Ankara’da doğdu. Babası eski Başbakanlardan Adnan Menderes‘tir. Annesi Fatma Berin Menderes, ağabeyi Yüksel Menderes ve kardeşi Aydın Menderes‘tir. 1966 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi mezun olmuştur.
1968 sonbaharında üniversite yıllarında tanıştığı Münevver Menderes (Prof.Dr.) ile evlenip eşiyle İzmir’e yerleşti.
18 Aralık 1970 tarihinde Adalet Partisi’nden ayrılan grup içerisinde yer alarak Demokratik Parti kurucularından oldu. İzmir teşkilatında görev aldı. Ferruh Bozbeyli ile 69 kurucu tarafından Ankara‘da kurulan partinin başlıca kurucuları Saadettin Bilgiç, Ferruh Bozbeyli, Faruk Sükan, Celâl Bayar’ın kızı Nilüfer Bayar Gürsoy, Samet Ağaoğlu’nun eşi Neriman Ağaoğlu, Adnan Menderes’in oğulları Yüksel Menderes ve Mutlu Menderes, Talat Asal, İlhan Darendelioğlu, Cevat Önder ve Mehmet Turgut’tur.
Daha sonra Mutlu Menderes, Sadettin Bilgiç’le birlikte hükümetin kurulması için Demokratik Parti’den istifa ederek çalışmalara katıldı ve Adalet Partisi’ne geçti.
1973 seçimlerinde ise tıpkı rahmetli ağabeyi Yüksel Menderes gibi Aydın milletvekili oldu.
1977 seçimlerinde kardeşi Aydın Menderes Adalet Partisi’nden aday olması için ısrar etti ve Aydın Menderes Konya’dan, Mutlu Menderes ise Aydın’dan milletvekili olarak Meclis’e girdiler.
Ankara’da 8 Mart 1978 tarihinde geçirdiği bir trafik kazası sonucu hayatını kaybetmiştir.
Oğluna babasının adını verdi, akademisyen olan oğlu Adnan Menderes profesör oldu.
A. Kadir kimdir?
(1917 İstanbul - 1985 İstanbul)şair. Asıl adı Abdülkadir Meriçboyu. Ortaöğrenimini Eyüp Ortaokulu (1933) ve Kuleli Askeri Lisesi'nde tamamladı (1936). Kara Harp Okulu son sınıf öğrencisiyken Nâzım Hikmet'le birlikte yargılandı; on aya mahkûm edilerek okuldan çıkarıldı. Askerlik görevini tamamladıktan sonra İstanbul Hukuk Fakültesi'ne girdi (1941). Bir yandan da Tan gazetesinde düzeltmen olarak çalışıyordu. "Tebliğ" (1943) adlı şiir kitabının toplatılması üzerine İstanbul dışına sürgün edildi. Muğla, Balıkesir, Konya, Kırşehir ve Adana'da yaşadı. Dönüşünde (1947) bir süre bir bisküvi fabrikasında çalıştı; daha sonra İskit, İnkılâp, Varlık yayınevlerinde düzeltmenlik, çevirmenlik yaparak yaşamını sürdürdü. Ses, Yeni Edebiyat, Gün, Pınar, Yığın, Yürüyüş (1940 - 1946), Yeryüzü, Beraber, Yağmur ve Toprak, Yeditepe, Şairler Yaprağı, Dönem, Gelecek, Militan, Sanat Emeği dergilerinde yazan A. Kadir, toplumcu gerçekçi şiir akımının öncü adlarından biridir. Yapıtları: "Tebliğ" (1943), "Hoş Geldin Halil İbrahim" (1959), "Dört Pencere" (1962), "Mutlu Olmak Varken" (bütün şiirleri, 1968). Çevirileri: "Bugünün Diliyle Mevlânâ" (1955), "İlyada" (A. Erhat ile 1958, Habip Edip Törehan Bilim 1959, Türk Dil Kurumu Çeviri ödülleri kazandı, 1961), "Asıl Adalet" (1960), "Bugünün Diliyle Hayyam" (1964), "Eski Çağlar Tarihi" (1965), "Bugünün Diliyle Tevfik Fikret" (1967), "Odysseia" (A. Erhat ile, 1970). Öteki yapıtları: "Sovyet Rusya'da Onbeş Gün" (1978), "1938 Harb Okulu Olayı ve Nâzım Hikmet" (1966). Asım Bezirci, Afşar Timuçin, Eray Canberk ile birlikte ünlü batılı şairlerden Türkçeye çevrilen şiirleri değişik kitaplarda topladı. Çeviri edebiyatımıza katkılarından dolayı T.Y.S. Hasan Ali Ediz Çeviri (1980) ve Yazko Çeviri ödüllerini kazandı.
Özay Gönlüm kimdir?
Özay Gönlüm, 5 Şubat 1940 tarihinde Denizli’de doğmuştur. Özay Gönlüm baba tarafından Denizli’lidir. Denizli’nin Tavas ilçesine bağlı Kızılcabölük beldesindendir. Babasının askeri görev aldığı Erzincan’da 1940 yılında doğdu. Küçük yaşta ağız armonikası çalarak müziğe başladı, ortaokul yıllarında keman çaldı. Bağlama çalmaya başladıktan sonra, 1965 yılında köy köy dolaşıp derlemeler yapmaya başladı. Özellikle Ege yöresinden pek çok türkü derledi.
1953 yılında Denizli Erkek Sanat Enstitüsü’nde eğitime başladı.
Yurttan Sesler’in kurucusu Muzaffer Sarısözen‘in davetiyle Ankara Radyosu Yurttan Sesler programına misafir sanatçı olarak katılmaya başladı. Kısa bir süre M.E.B. Film ve Radyo Telavizyon Merkezi’nde çalıştıktan sonra Yurttan Sesler’de 1966 yılında “yetişmiş saz sanatçısı” olarak çalışmaya başladı.
Özellikle Denizli yöresinin türkülerini, sesi ve sazı ile mikrofonlara taşıdı. Çalıp söylediği Ege türküleri kadar, taklit yeteneği, şovmenliği, fnizli şivesiyle folklara zenginlik kattı.
1973’ten itibaren on yıl kadar İzmir Fuarı’nda sahne aldı. Özellikle bu yıllarda şöhreti yayıldı. Pek çok 45’lik ve uzunçalara imzasını attı. Kendi derlediği ve TRT repertuarına kazandırdığı yüzlerce türküden “Çöz de al Mustafa Ali”, “Sobalarında kuru meşe”, “Denizli’nin horozları”, “Evlerinin önü bulgur kazanı”, “Avşar Beyleri”, “Cemilemin gezdiği dağlar meşeli”, “Tepsi tepsi fındıklar”, “Şu dağlar tepe tepe”yi bu dönemde plaklara okudu. Bir Yeşilçam filminde başrolde oynadı.
Ama asıl satış rekorlarını “Ninenin Mektubu” plaklarıyla kırdı. Onlarca mektubu plaklara okudu. Denizli şivesi ile anlattığı bu hikayeler ve fıkralar çok sevildi. Saz çalıp söylemenin yanına şovmenlik ve taklit yeteneğini de katmıştı.
70’li yılların sonunda esprili türkülerinin yanı sıra bağlama yapımcısı Cafer Açın’e yaptırdığı “yâren”i ile de ünlendi. Cura, bağlama ve çöğürü içeren bu sazla televizyon, radyo ve konserlerde şovlar yaptı.
Avrupa, ABD, Avustralya, Çin ve Hindistan’da konserler veren Özay Gönlüm, Kütahya ve Denizli yöreleri başta olmak üzere 3400’den fazla türkü derledi. Özellikle, ‘Denizli’nin Horozları’ (Çil Horoz), ‘Çöz de Al Mustafa Ali’, ‘Asmam Çardaktan’, ‘Cemile’min Gezdiği Dağlar Meşeli’, ‘Osmanım’ın Mendili’, ‘Evlerinin Önü Bulgur Kazanı’, ‘Şu Dağlar Tepe Tepe’ türküleriyle tanınıyordu.
TRT için pek çok alanda çalışan Gönlüm, 80’li yıllarda Maliye Bakanlığı’nın televizyon için hazırladığı KDV reklamlarında oynadı. ‘Çöz de Al Mustafa Ali’ türküsünü, ‘Fişini de Al Mustafa Ali’ diye seslendirerek halkı fiş toplamaya davet etti. Ayrıca bazı radyo tiyatrolarında, tarıma ve çocuklara yönelik televizyon programlarında yer aldı.
“Yâren”ini yanına katıp 42 ülkede konserler veren Özay Gönlüm, Kültür Bakanlığı Hagem’de Repertuar Kurulu üyeliği, TRT Türk Halk Müziği Repertuar Kurulu üyeliği ve birçok sınavda jüri üyeliği görevlerinde de bulundu.
Özay Gönlüm, 1 Mart 2000 tarihinde 60 yaşında tedavi gördüğü hastanede solunum yetmezliğinden vefat etti.
Sabih Kanadoğlu kimdir?
20 Mayıs 1938’de Menemen’de doğdu. İstanbul Kabataş Erkek Lisesini bitiren Kanadoğlu, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinden 1959 yılında mezun oldu. 19 Temmuz 1984 tarihinde Yargıtay üyeliğine seçilen Kanadoğlu, 26 Aralık 1994 tarihinde Yargıtay Büyük Genel Kurulu’nca 11’inci Ceza Dairesi Başkanlığı’na seçildi. Sabih Kanadoğlu, 21 Ocak 2001’de Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı görevine başladı. Vural Savaş’ın ardından başsavcılık görevine seçilen Kanadoğlu, Savaş’ın Anayasa Mahkemesinde Fazilet Partisinin ve Halkın Demokrasi Partisinin kapatılması istemiyle açtığı davalarda süreci yürütmüştü. Sabih Kanadoğlu ayrıca 2007’deki Cumhurbaşkanı seçimi sürecinde, Anayasa’nın 102. maddesine göre cumhurbaşkanı seçilebilmek için gereken nitelikli çoğunluk olan 367 oyun, sadece karar yeter sayısı değil, aynı zamanda toplantı yeter sayısı olduğu iddiasını ortaya atmıştı. Kanadoğlu, evli ve üç çocuk sahibiydi. 28 Şubat 2023'te vefat etti. Ayvalık'ta toprağa verildi.
Comments