22 Aralık; tarihte bugün

Tarihte bugün Olanlar 1453 - İstanbul Üniversitesi (Darülfünun) kuruldu. Darülfünun, 1933'te üniversiteye dönüştürüldü. 1574 - Padişah III. Murat tahta çıktı. 1829 - Yolcu taşıyan ilk Demiryolu hattı olan Baltimore-Ohio Demiryolu açıldı. 1849 - Dostoyevski son anda idamdan döndü. 1885 - Japonya'da modernleşmenin başladığı Meiji döneminde, kabine sistemine geçilmesiyle Itō Hirobumi, ilk Japonya Başbakanı olarak atandı. 1894 - Yüzbaşı Alfred Dreyfus'un haksız yere casusluk suçuyla yargılandığı Dreyfus davası, Fransa'da başladı. 1895 - Halka açık ilk sinema gösterimi, Paris'te Rennes Sokağı'nda yapıldı. 28 Aralık'tan itibaren de Capucines Bulvarı'ndaki Grand Cafe'nin bodrum katında düzenli gösterimler başladı. Sinemaya adını verenler, kaydında ve gösteriminde kullanılan makineyi icat edip ilk filmleri çekenler, Lyonlu Lumière kardeşlerdi. 1914 - Harbiye Nazırı ve Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Reisi Enver Paşa'nın, Rus işgali altındaki toprakları kurtarmak ve Rusya içlerine ilerlemek amacıyla planladığı Sarıkamış Harekatı başladı. 1930 - Yerli Malı Haftası münasebetiyle İstanbul'da Vitrin Müsabakası yapıldı. Jüri, Beyoğlu'ndaki Oliyon mağazasını en iyi vitrin düzenlemesine sahip dükkân olarak seçti. 1932 - Hindistan'daki İngiliz yönetimi, 28 bin mahkûmu serbest bıraktı. Mahkûmlar arasında Mahatma Gandhi de vardı. 1933 - Almanya'da Reichstag (parlamento binası) yangınını çıkaran Van der Lubbe, idama mahkûm oldu. 1938 - Alman kimyacı Otto Hahn tarafından ilk atom çekirdeği patlatıldı. 1944 - Vietnam Halk Ordusu kuruldu. 1956 - İlk kez bir goril doğal ortamı dışında, bir hayvanat bahçesinde doğum yaptı. Esaret altında doğan gorile 'Colo' adı verildi. 1962 - Hâkimler ve Savcılar Kurulu kuruldu. 1963 - Lakonia adlı yolcu gemisi, Madeira Adaları'nın (Portekiz) 270 km kuzeyinde yandı: 128 kişi öldü. 1964 - Casus uçak Lockheed SR-71 Blackbird ( kara kuş ) ilk uçuşunu yaptı. 1965 - Birleşik Krallık'ta tüm kara yollarında azami hız sınırı saatte 70 mil (112 km) olarak saptandı. Daha önce bu ülkede bir hız sınırı yoktu. 1974 - Erzurum'da çığ altında kalan 6 kayakçı öldü. 1979 - Paris'teki Türk Turizm ve Tanıtma Bürosu Müdürü Yılmaz Çolpan, uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü. Suikastı ASALA üstlendi. 1979 - Adana ve Gaziantep'te bazı komünistler tarafından Josef Stalin'in doğum günü kutlandı, engel olmak isteyen askerlere açılan ateş sonucu birkaç er yaralandı. 1983 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren, İstanbul Üniversitesinde konuştu: "Bu memleketin başına ne gelmişse bilgisizlikten, bağnazlıktan kaynaklanmıştır. Bilgisizlikle, bağnazlıkla ve bunların sonucu olan gericilikle savaşı kesintisiz sürdürmek zorundayız." 1984 - New York metrosunda, Bernhard Hugo Goetz adlı bir beyaz, kendisini gasp edeceklerini iddia ettiği 4 zenciyi öldürdü. 1989 - Romanya Devlet Başkanı Nicolae Ceauşescu, halk ayaklanması sonucu yönetimden alındı. 1989 - Brandenburg Kapısı yeniden açıldı. 1990 - Lech Walesa, Polonya'nın ilk seçilmiş Başkanı sıfatıyla, parlamentoda yemin ederek görevine başladı. 1992 - Futbolcu Tanju Çolak, 9 yıl hapse mahkûm edildi. Çolak, yurda kaçak Mercedes sokmaktan yargılanmaktaydı. 1994 - Yeni Demokrasi Hareketi aynı adla partileşti; Genel Başkanlığa Cem Boyner seçildi. 1999 - Hükûmet Egebank, Yaşarbank, Yurtbank, Sümerbank ve Esbank'a el koydu. 2000 - Madonna, film yönetmeni Guy Ritchie ile İskoçya'da evlendi. 2002 - Afganistan'da Hamid Karzai'nin Başkanlığında kurulan "Geçici Yönetim" görevine başladı. 2016 - Irak ve Şam İslam Devleti tarafından Sefter Taş ve Fethi Şahin adlı iki Türkün yakılma videosu dünyaya servis edildi. Tarihte bugün Doğanlar 245 - Diocletianus, Roma imparatorluğunu Doğu Roma ve Batı Roma olarak paylaştıran Roma imparatoru (ö. 312) 1095 - II. Rugerro, Sicilya Kralı (ö. 1154) 1178 - Antoku, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 81. imparatoru (ö. 1185) 1183 - Çağatay Han, Moğol prensi ve Cengiz Han'ın ikinci oğlu (ö. 1242) 1459 - Cem Sultan, Osmanlı şehzade (Fatih Sultan Mehmet'in oğullarından) (ö. 1495) 1639 - Jean Racine, Fransız şair (ö. 1699) 1856 - Frank B. Kellogg, Amerikalı avukat, siyasetçi ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1937) 1858 - Giacomo Puccini, İtalyan opera bestecisi (ö. 1924) 1869 - Dimitri Egorov, Rus matematikçi (ö. 1931) 1872 - Camille Guérin, Fransız veteriner hekim, bakteriyolog ve immünolog (ö. 1961) 1887 - Srinivasa Aiyangar Ramanujan, Hint matematikçi (ö. 1920) 1888 - Joseph Arthur Rank, İngiliz sanayici ve film yapımcısı (ö. 1972) 1898 - Vladimir Fock, Sovyet fizikçi (ö. 1974) 1899 - Ekrem Hakkı Ayverdi, Türk yazar ve mühendis (ö. 1984) 1900 - Marc Allégret, Fransız senarist ve yönetmen (ö. 1973) 1903 - Haldan Keffer Hartline, Amerikalı fizyolog (ö. 1983) 1905 - Thomas Flowers, İngiliz mühendis ve Colossus bilgisayarı'nın tasarımcısı (ö. 1998) 1907 - Peggy Ashcroft, İngiliz aktris (ö. 1991) 1908 - Giacomo Manzù, İtalyan heykeltıraş (ö. 1991) 1915 - Barbara Billingsley, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2010) 1924 - Sevim Tekeli, Türk bilim tarihi profesörü 1925 - Lefter Küçükandonyadis, Türk futbolcu ve teknik direktör (ö. 2012) 1926 - Alcides Ghiggia, Uruguaylı eski millî futbolcu (ö. 2015) 1928 - Fredrik Barth, Norveçli sosyal antropolog (ö. 2016) 1932 - Phil Woosnam, Galli eski futbolcu ve teknik direktör (ö. 2013) 1934 - David Pearson, Amerikalı eski otomobil yarışçısı (ö. 2018) 1935 - Paulo Rocha, Portekizli senarist ve film yapımcısı (ö. 2012) 1936 - James Burke, İngiliz yayıncı, bilim tarihçisi ve yazar 1937 - Eduard Uspenski, Rus çocuk kitabı yazarı (ö. 2018) 1943 - Paul Wolfowitz, Amerikalı eski Dünya Bankası başkanı ve diplomat 1945 - Diane Sawyer, Amerikalı gazeteci 1948 - Lynne Thigpen, Amerikalı oyuncu (ö. 2003) 1949 - Maurice Gibb, İngiliz müzisyen ve Bee Gees grubu üyesi (ö. 2003) 1949 - Robin Gibb, Birleşik Krallık doğumlu şarkıcı ve söz yazarı (ö. 2012) 1955 - Serdar Özgüldür, Türk hukukçu 1955 - Thomas C. Südhof, Alman-Amerikalı biyokimyacı 1958 - Marijam Agischewa, Alman oyuncu 1959 - Bernd Schuster, Alman futbolcu ve teknik direktör 1962 - Ralph Fiennes, İngiliz oyuncu 1963 - Giuseppe Bergomi, İtalyan eski futbolcu 1965 - David S. Goyer, Amerikalı film yönetmeni, senaryo ve çizgi roman yazarı 1966 - Yasemin Çongar, Türk gazeteci ve yazar 1967 - Richey James Edwards, İngiliz müzisyen 1967 - Dan Petrescu, Rumen futbolcu ve teknik direktör 1968 - Emre Aracı, Türk müzikolog, orkestra şefi ve besteci 1968 - Luis Hernández, Meksikalı eski futbolcu 1968 - Dina Meyer, Amerikalı aktris 1969 - Myriam Bédard, Kanadalı biatlet 1970 - Ted Cruz, Amerikalı politikacı 1970 - Adam Guziński, Polonyalı yönetmen ve senarist 1970 - Ömür Gedik, Türk gazete yazarı, sanatçı ve aktivist 1972 - Vanessa Chantal Paradis, Fransız oyuncu, müzisyen ve manken 1978 - Danny Ahn, Güney Koreli sanatçı 1978 - Joy Ali, Fijili hafif siklet boksör (ö. 2015) 1978 - Emmanuel Olisadebe, eski Nijerya doğumlu Polonyalı millî futbolcu 1979 - Eleonora Lo Bianco, İtalyan voleybolcu 1979 - Timur Acar, Türk oyuncu 1982 - Britta Heidemann, Alman eskrimci 1983 - Andrew William Hankinson, Amerikalı profesyonel güreşçi 1983 - José Fonte, Portekizli millî futbolcu 1984 - Basshunter, İsveçli şarkıcı, yapımcı ve DJ 1986 - Fatih Öztürk, Türk futbolcu 1987 - Éder, Portekizli millî futbolcu 1989 - Jordin Sparks, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve model 1992 - Moonbyul, Güney Koreli rapçi, şarkıcı, söz yazarı, dansçı ve aktris 1993 - Raphaël Guerreiro, Portekizli millî futbolcu 1993 - Hedvig Rasmussen, Danimarkalı kürekçi 1993 - Meghan Traino, Amerikalı pop şarkıcısı, söz yazarı ve müzisyen 1994 - İlayda Çevik, Türk oyuncu 1995 - Hande Mehan, Türk müzisyen ve söz yazarı Tarihte bugün Ölenler 69 - Vitellius, Roma İmparatoru (d. 15) 1666 - Guercino, İtalyan ressam (d. 1591) 1693 - Elisabeth Hevelius, ilk kadın astronomlardan biri (d. 1647) 1867 - Jean-Victor Poncelet, Fransız mühendis ve matematikçi (d. 1788) 1870 - Gustavo Adolfo Bécquer, İspanyol post-romantik, şiir ve kısa öyküler yazarı (d. 1836) 1880 - George Eliot, İngiliz yazar (d. 1819) 1915 - Arthur Hughes, İngiliz ressam ve resimleyici (d. 1832) 1925 - Amelie Beese, Alman kadın havacı (d. 1886) 1936 - Nikolay Ostrovski, Sovyet yazar (d. 1904) 1940 - Nathanael West, Amerikalı yazar (d. 1903) 1951 - Karl Koller, Nazi Almanyası'nın Luftwaffe Genelkurmay Başkanı (d. 1898) 1959 - Ziya Şakir, Türk yazar (d. 1883) 1961 - Mükrimin Halil Yinanç, Türk tarihçi ve akademisyen (d. 1900) 1979 - Darryl F. Zanuck, Akademi ödüllü Amerikalı film yapımcısı (d. 1902) 1981 - Hikmet Dizdaroğlu, Türk yazar (d. 1917) 1989 - Samuel Beckett, İrlandalı yazar (d. 1906) 2004 - Nezihe Viranyalı, Türkiye'nin ilk kadın pilotlarından (d. 1925) 2014 - Christine Cavanaugh, Amerikalı seslendirme sanatçısı ve oyuncu (d. 1963) 2014 - Joe Cocker, İngiliz rock ve blues sanatçısı (d. 1944) 2014 - Vera Gebuhr, Danimarkalı tiyatro sinema ve dizi oyuncusu (d. 1916) 2015 - Freda Meissner-Blau, Avusturyalı siyâsetçi (d. 1927) 2017 - Jason Lowndes, Avustralyalı bisiklet sporcusu (d. 1994) 2017 - Gonzalo Morales Sáurez, Kosta Rikalı ressam (d. 1945) 2017 - Miruts Yifter, Etiyopyalı uzun mesafe koşucusu eski atlet (d. 1944) 2018 - Paddy Ashdown, İngilliz siyasetçi ve diplomat (d. 1941) 2018 - Roberto Suazo Córdova, Honduraslı siyasetçi ve eski devlet başkanı (d. 1927) 2018 - Aa Jimmy, Endonezyalı oyuncu ve komedyen (d. 1983) 2018 - Talal bin Abdülaziz el-Suud, Suudi Arabistan kraliyet ailesi üyesi (d. 1931) 2019 - Thor Bjarne Bore, Norveçli gazeteci, editör, iş adamı ve siyasetçi (d. 1938) 2019 - Tony Britton, İngiliz oyuncu (d. 1924) 2019 - Ram Dass, Amerikalı yazar (d. 1931) 2019 - Fritz Künzli, İsviçreli millî futbolcu (d. 1946) 2020 - Wojciech Borowik, Polonyalı siyasetçi ve aktivist (d. 1956) 2020 - Claude Brasseur, Fransız oyuncu (d. 1936) 2020 - Norma Cappagli, Arjantinli model ve güzellik kraliçesi (d. 1939) 2020 - Edmund M. Clarke , Amerikalı bilgisayar bilimcisi (d. 1945) 2020 - Rubén Tierrablanca González, Türkiye'de hizmet eden Meksikalı Fransisken piskoposu (d. 1952) 2020 - Özkan Sümer, Türk eski futbolcu ve teknik direktör (d. 1940) Tatiller ve özel günler Dünya Orgazm Günü Paramedikler günü (Türkiye)